Rośnie liczba gospodarstw rolnych z zadłużeniem
Z danych opublikowanych niedawno przez Rejestr Dłużników BIG InfoMonitor od początku pandemii COVID-19 do końca września 2021 roku, zaległości rolników wobec kontrahentów i banków wzrosły o 1/3 do kwoty 680 mln złotych. Równie niepokojące informacje znalazły się w raporcie Coface za 2021 rok, z którego wynika, że w poprzednim roku niewypłacalność firm wzrosła o 71%, a wśród podmiotów z rolnictwa aż o 202%!
Bardzo często tzw. złe długi dotykają rolników, którzy utracili płynność finansową i możliwość spłacania zobowiązań przez sytuację na rynku i wypadki losowe. Dotyczy to chociażby gospodarstw nastawionych na produkcję trzody chlewnej, ale też wiele gospodarstw, które muszą zmagać się z rosnącymi w kosmicznym tempie kosztami produkcji.
Czy ustawa o restrukturyzacji zadłużenia gospodarstwo rolnych działa?
Z myślą o gospodarstwach z takimi problemami pod koniec 2018 roku wprowadzono ustawę o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne. Dorota Niedziela oraz Kazimierz Plocke, posłowie z Platformy Obywatelskiej zwrócili się do MRiRW z interpelacją o podanie na ile te rozwiązania pomagają rolnikom, a na ile jest to martwe prawo?
W odpowiedzi Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zwróciło uwagę, że zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej z dnia 8 kwietnia 2020 r. o zgodności programu pomoc państwa na restrukturyzację zadłużenia gospodarstw rolnych z prawem UE taka pomoc mogła być udzielana do 31 grudnia 2021 r. Polska mogła w jej ramach udzielać:
- dopłat do oprocentowania bankowych kredytów na restrukturyzację zadłużenia,
- pożyczek na spłatę zadłużenia,
- gwarancji spłaty kredytów na restrukturyzację zadłużenia.
Z pomocy ARiMR przy oddłużaniu gospodarstwa skorzystało... 5 rolników
Z danych przedstawionych przez resort rolnictwa wynika, że w okresie obowiązywania ustawy o restrukturyzacji zadłużenia ARiMR zawarła łącznie 6 umów pożyczek na sfinansowanie spłaty zadłużenia powstałego w związku z prowadzeniem działalności rolniczej w łącznej kwocie 4 793 565,75 zł.
Jednak jeden z wnioskujących o pomoc rolnik nie dopełnił warunków koniecznych do wypłaty pożyczki, w związku z tym ostatecznie ta pomoc nie została wdrożona. Oznacza to, że przez ponad 3 lata funkcjonowania tej formy wsparcia z Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zawarła umowy pożyczki na oddłużenie gospodarstw z 5 rolnikami i wypłacono im łącznie 3 157 665,75 zł.
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa w ciągu ostatnich trzech lat nie udzielił żadnemu podmiotowi prowadzącemu gospodarstwo rolne gwarancji spłaty bankowych kredytów restrukturyzacyjnych.
Na jakich warunkacj gospodarstwa rolne mogą obecnie skorzystać ze wsparcia na oddłużenie z KOWR?
Obecnie na podstawie ustawy rolnicy mogą nadal ubiegać się o pomoc w formie przejęcia przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa długu gospodarstwa w związku z prowadzeniem działalności rolniczej w zamian za przeniesienie własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa.
Wartość nieruchomości rolnej, której właścicielem miałoby zostać państwo ustala się na podstawie przepisów stosowanych od określenia cen gruntów administrowanych przez KOWR. Co istotne, zadłużenie, które przejmuje Ośrodek nie może przekroczyć wartości przejmowanej nieruchomości rolnej pomniejszonej o wysokość sumy hipoteki ustanowionej na tej nieruchomości.
Po przeniesieniu własności danej nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa w związku z przejęciem długu dotychczasowy właściciel może skorzystać z prawa pierwszeństwa do:
- dzierżawy tej nieruchomości od KOWR,
- dzierżawy tej nieruchomości z zapewnieniem dzierżawcy prawa kupna przedmiotu dzierżawy najpóźniej z upływem okresu, na jaki została zawarta umowa dzierżawy,
- nabycia tej nieruchomości po upływie co najmniej pięciu lat od dnia przeniesienia na rzecz Skarbu Państwa własności tej nieruchomości rolnej.
Warto także pamiętać, że nieruchomość rolna, której nowym właścicielem zostanie Skarb Państwa, nie może zostać sprzedana przed upływem 20 lat od dnia przeniesienia jej własności, z wyłączeniem zbycia na rzecz dotychczasowego właściciela na jego wniosek.
Ilu rolników skorzystało oddłużeniu gospodarstwa w zamian za przeniesienie własności gruntów na Skarb Państwa?
Z odpowiedzi ministerstwa na interpelacje poselską wynika, że do 31 grudnia 2021 r. w ramach ustawy, KOWR przejął zadłużenie 18 gospodarstw rolnych, a w zamian Ośrodek stał się administratorem gruntów rolnych o łącznej powierzchni 1050 ha.
W planie finansowym na 2022 r. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa zaplanował na oddłużanie rolników środki w wysokości 50 000 tys. zł.
wk
fot. Pixabay
