Skarga kasacyjna od postanowienia sądu II instancji w tym przypadku faktycznie nie przysługuje. W myśl art. 398 [2] § 1 Kodeksu cywilnego skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż 50 tys. zł. Jednak przepis ten dotyczy spraw rozpoznawanych w trybie procesowym. Inne zasady obowiązują natomiast w przypadku postępowania nieprocesowego, w którym rozpoznawane są m.in. sprawy spadkowe.
W myśl art. 519 [1] § 1 oraz § 4 pkt 4 k.p.c. od wydanego przez sąd drugiej instancji postanowienia co do istoty sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie odrzucenia wniosku i umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie – w sprawach z zakresu prawa osobowego, rzeczowego i spadkowego – przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego, jednak nie jest ona dopuszczalna w sprawach dotyczących zniesienia współwłasności i działu spadku, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż 150 tys. zł.
W sprawach działowych wartością przedmiotu zaskarżenia nie jest wartość całego dzielonego majątku, ale wartość interesu majątkowego, którego dotyczy zaskarżenie. Z reguły nie może ona przekraczać wartości udziału w majątku podlegającym podziałowi uczestnika wnoszącego skargę kasacyjną nawet wtedy, gdy orzeczenie zaskarżono w całości.
W postanowieniu z 11 sierpnia 2021 r., sygn. Akt: V CZ 49/21 Sąd Najwyższy potwierdził, że zgodnie z art. 519 [1] § 4 pkt 4 k.p.c. skarga kasacyjna nie przysługuje w sprawach dotyczących zniesienia współwłasności i działu spadku, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż 150 tys. zł. W orzecznictwie przyjmuje się, że wartość przedmiotu zaskarżenia z reguły wyznaczają tu interesy poszczególnych uczestników ograniczające się do wysokości udziałów w majątku podlegającym podziałowi.
Z kolei w postanowieniu z 25 listopada 2020 r., sygn. akt: I CZ 65/20 orzekł, że w sytuacji, w której uczestnik kwestionuje przyjętą przez sąd wartość majątku podlegającego podziałowi, wskazana przez niego kwota odpowiadająca tej wartości może być wyższa od ustalonej przez sąd, ale wartością zaskarżenia nie jest cała wskazana wartość majątku, lecz po pierwsze różnica pomiędzy tymi wartościami, a po drugie część pozostająca w granicach udziału uczestnika.
W Pana przypadku wartość tę należy obliczyć w ten sposób, że od kwoty 500 tys. zł (wskazanej przez Pana) trzeba odjąć 380 tys. zł (czyli wartość przyjętą przez sąd), a otrzymaną w ten sposób kwotę 120 tys. zł podzielić przez 3 (liczba spadkobierców mających prawo do spadku). Otrzymany wynik to 40 tys. zł. Przy takiej wartości przedmiotu zaskarżenia skarga kasacyjna nie przysługuje.
Alicja Moroz
