Bażyna czarna – charakterystyka rośliny
Bażyna czarna to niewielka krzewinka należąca do rodziny wrzosowatych. Naturalnie występuje w Azji, Ameryce Północnej czy w Europie. Znaleźć ją można również w naszym kraju – rośnie najczęściej w rejonach nadmorskich i górskich. Pamiętajmy, że w Polsce ten gatunek objęty jest częściową ochroną. Oznacza to, że bażyny nie wolno umyślnie uszkadzać czy niszczyć – wynika to z zapisów prawnych.
A jak wygląda ta roślina? Bażyna czarna to krzewinka zimozielona i płożąca. Dorosnąć może do 20-50 cm wysokości. Tworzy szybko rozrastające się kępy. Pędy tej rośliny są niezwykle delikatne, a chroni je zagęszczenie małych, igiełkowatych liści, które wybarwiają się jesienią. Wiosną krzewinka zakwita, aby latem z kwiatów rozwinąć się mogły smaczne, czarne jagody. Często wykorzystuje się ich walory do obróbki cieplnej. Owoce stanowić mogą dodatek do potraw bądź napojów, a także składnik przetworów, na przykład dżemów.
Bażynę czarną chętnie sadzi się w ogrodach leśnych, mających przywodzić na myśl naturalne środowiska. Krzewinka ta idealnie nadaje się także jako roślina okrywowa. Do naszego ogrodu możemy wybrać wiele różnych odmian bażyny czarnej. Szczególnie polecane są ‘Berstein’, ‘Irlandia’ czy ‘Zitronella’.
Jak uprawiać bażynę czarną?
Bażyna czarna nie jest rośliną wymagającą i nie będzie potrzebowała wiele uwagi. Wystarczy zapewnić jej właściwe stanowisko w ogrodzie. Ta krzewinka jest wyjątkowo odporna na wszelkie niesprzyjające warunki środowiskowe, lecz warto posadzić ją w miejscu, w którym będzie dosyć chłodno i umiarkowanie wilgotnie. Bażyna jest mrozoodporna, wytrzyma więc spadki temperatury do nawet -35°C. Oznacza to, że nie będzie potrzebowała żadnego okrycia przed zimą. Wyjątkiem będą młode, dopiero co posadzone egzemplarze. Te warto okryć stroiszem czy agrowłókniną, bowiem będą szczególnie narażone na konsekwencje suszy fizjologicznej.
Pamiętajmy jednak, że ta niewielka roślina ma też swoje wymagania, chociaż nie są one szczególnie trudne do spełnienia. Wystarczy słoneczne miejsce w ogrodzie oraz kwaśna, przepuszczalna i uboga gleba. Powinniśmy unikać w uprawie bażyny ciężkiego oraz stale silnie wilgotnego podłoża. Warto wiedzieć, że chociaż krzewinka ta najlepiej rośnie w ziemi o kwaśnym pH, to poradzi sobie dobrze także w glebach o odczynie zasadowym czy obojętnym. Poza tym bażyna nie będzie wymagała skomplikowanych zabiegów pielęgnacyjnych. W początkowym stadium rozwoju regularnie odchwaszczamy roślinę, w czasie długotrwałych susz natomiast umiarkowanie nawadniamy. Wiosną można nawieść krzewinkę nawozem mineralnym wieloskładnikowym, chociaż nie jest to konieczne.
Jakie właściwości lecznicze ma bażyna czarna?
Bażyna czarna ma szczególne właściwości lecznicze, chociaż nie jest bardzo powszechnie wykorzystywana w medycynie konwencjonalnej. Zawiera natomiast wiele cennych dla ludzi składników. Będą to na przykład:
- saponiny;
- kumaryny;
- flawonoidy;
- garbniki;
- olejki eteryczne;
- żywice;
- antocyjany;
- witamina C;
- karoten.
Surowiec leczniczy to zbierane podczas kwitnienia pędy i liście bażyny czarnej. To one wspomagają zwalczanie chorób oczu oraz dolegliwości związanych z układem pokarmowym. W Tybecie natomiast często wykorzystuje się tę krzewinkę do leczenia chorób wątroby i nerek czy łagodzenia migren. Warto wiedzieć, że wszelkie preparaty zawierające bażynę czarną mają szczególne właściwości przeciwzapalne, antyseptyczne, ściągające oraz przeciwskurczowe. Napar z tej rośliny często pomaga przy stanach padaczkowych i epilepsji. Zewnętrznie natomiast wykorzystuje się okład na rany czy owrzodzenia.
Kamila Berthold
Fot. Envato elements
Źródło: poradnikogrodniczy.pl
