Zostań architektem krajobrazu w swoim ogrodzie
Tworzenie tzw. jadalnych krajobrazów opiera się na operowaniu zmysłowymi doświadczeniami. Taki ogród musi w pierwszej kolejności oddziaływać na zmysł wzroku swoimi barwami i formami. Następnie powinien apelować do węchu, a wreszcie – do smaku. Powinien więc być dobrze przemyślany, ale w tym projekcie pozostaje bardzo dużo miejsca na fantazję autora.
Planowanie jadalnego krajobrazu należy zacząć od dokładnej obserwacji terenu, na którym chcemy go umieścić. Należy zwróć uwagę na nasłonecznienie, glebę, nawodnienie i ewentualne nierówności w ogrodzie. Jeśli rosną tam już kwiaty czy zioła, ich wymagania będą stanowiły dla nas podpowiedź. Są to bowiem czynniki, które zadecydują o tym, gdzie posadzić konkretne warzywa i owoce. Warto zadbać o to, by równomiernie rozprowadzić na grządkach dobrej jakości organiczną glebę i ewentualnie wzbogacić ją domowym kompostem.
Planowanie jako klucz do efektownego ogrodu
Planując jadalny krajobraz w swoim ogrodzie, musimy także podjąć decyzję co do rozłożenia grządek. Może on być symetryczny, asymetryczny lub łączyć oba układy, jednak niezależnie od tego warto pamiętać o odpowiednich szerokościach grządek i ścieżek.
Jeżeli jadalny krajobraz to nasze pierwsze podejście do własnej uprawy jadalnych roślin, pozostaje jeszcze jedna ważna decyzja do podjęcia: czy będzie to uprawa ekologiczna czy konwencjonalna. Wielu ogrodników decyduje się stosować w ogrodzie środki ochrony roślin, ponieważ pozwalają im zadbać o plony. Równocześnie jednak mają wpływ na to, co trafia do gleby.
Kiedy zacząć siewy?
Do połowy maja w ogrodzie można zasiać np. sałatę, rukolę, rzodkiewkę czy jarmuż. Jeśli boimy się, że warzywa nie wykiełkują, można nieco wpłynąć na proces, kupując gotowe sadzonki. W połowie miesiąca zaś możemy zająć się sadzeniem pomidorów, papryki, bakłażana, cukinii i bazylii – tutaj także można wykorzystać sadzonki.
Co zasadzić w takim ogrodzie?
Ogrodnicy, którzy zajmują się planowaniem krajobrazów jadalnych, podpowiadają, by w tego typu ogrodzie postawić na rodzime gatunki. Jednak nie jest to warunek konieczny. Wszystkie warzywa i owoce, które dobrze znoszą lokalne warunki pogodowo-klimatyczne, sprawdzą się w takim pejzażu. Mogą to być na przykład:
owoce i jagody: truskawki, maliny, jagody, jabłka, gruszki, brzoskwinie lub dowolne ulubione owoce lub jagody w klimacie umiarkowanym;
zioła: rozmaryn, tymianek, mięta, szałwia, oregano, szczypiorek, bazylia, lawenda;
warzywa: boćwina, jarmuż, kapusta warzywna, marchew, groszek, fasola, sałata (różne kolory i kształty).
Ochrona przed szkodnikami
Nawet jeżeli decydujemy się całkowicie zrezygnować ze środków ochrony roślin w naszym ogrodzie, trzeba pamiętać o zabezpieczeniu się przed większymi szkodnikami, które chętnie skorzystają z owoców pracy ogrodnika. Warto zainwestować w ogrodzenie wokół grządek, które powinno powstrzymać zające, a jeśli będzie wystarczająco wysokie – nawet jelenie.
Część szkodników, które mogą zechcieć dobrać się do przydomowego ogródka, nie lubi zapachu niektórych ziół, w tym mięty i oregano. Można więc połączyć przyjemne z pożytecznym, włączając te rośliny do swojego jadalnego krajobrazu. Lepiej sadzić je w doniczkach, niż bezpośrednio w ziemi, ponieważ szybko się rozsiewają. Z kolei chcąc odstraszyć owady, możemy zasiać w ogrodzie nagietki i pietruszkę.
Ogrodnicy, którzy angażują się w uprawę własnych warzyw i owoców, twierdzą, że nie ma nic bardziej satysfakcjonującego. Życzymy udanego sezonu!
Zuzanna Ćwiklińska
fot. Kampus Production/Pexels
