Wszystkich Świętych to dzień wspominania zmarłych. Świętu towarzyszy odwiedzanie nagrobków na cmentarzu, zapalanie zniczy i kładzenie kwiatów na grobach. To jeden z powodów, dla których warto zadbać o czystość i estetykę nagrobków.
Jak przygotować groby do 1 listopada?
Kwiaty i znicze nie wystarczą! Aby nagrobek prezentował się schludnie, należy go wcześniej umyć. Zadbanie o estetykę to nie jedyny powód by zdecydować się na wyczyszczenie nagrobka. Dzień upamiętniający zmarłych wypada w kalendarzu tylko raz w roku – to jedna z okazji, by należycie uczcić zmarłych bliskich, np. poprzez dbanie o ich grób.
Do wyczyszczenia nagrobka potrzebne będą odpowiednie narzędzia. Część cmentarzy jest wyposażona w zestawy, które są pomocne w uprzątnięciu grobów oraz powierzchni dookoła nich. Zdarza się jednak, że niektóre cmentarze nie są w ogóle wyposażone albo ich wyposażenie jest zbyt małe, by narzędzi starczyło dla wszystkich odwiedzających. Dlatego należy pamiętać o zabraniu swoich przyrządów.
Co może okazać się pomocne? Do czyszczenia nagrobków przyda się:
- szczotka – a najlepiej kilka – o różnej twardości włosia (od miękkich do twardych),
- miękka ścierka,
- odpowiedni detergent,
- woda,
- naczynia (np. wiaderko czy miska), w które będzie można nalać wodę lub wycisnąć jej nadmiar ze ścierki,
- do osuszania – ręczniki papierowe.
Warto pamiętać, że każdy rodzaj materiału, z którego wykonany został nagrobek, czyści się w inny sposób. Do usunięcia zanieczyszczeń z terenu wokół grobu sprawdzą się grabie lub miotła ogrodowa.
Jak czyścić nagrobek wykonany z granitu?
Granit jest jednym z popularniejszych materiałów na nagrobki, a w dodatku – dość odpornym. Do mycia granitu w zupełności wystarczy płyn do mycia naczyń lub do szyb. Należy jednak pamiętać, by najpierw go rozcieńczyć z wodą. Może się jednak okazać, że samo umycie powierzchni nie wystarczy.
Co zrobić w takim przypadku? Zdarza się, że kamień, z którego został wykonany nagrobek, porasta mech lub pojawiają się zabrudzenia wymagające silniejszych środków. Jeśli nie chcesz uszkodzić pomnika, postaw na preparaty przeznaczone do czyszczenia tego typu powierzchni. Pamiętaj, by pod żadnym pozorem nie stosować środków natłuszczających! Tego typu środki nie nadadzą połysku nagrobkom. Wręcz przeciwnie – sprawią, że będą jeszcze bardziej matowe.
Nagrobek z lastriko: jak go czyścić?
Dawniej wykonywano nagrobki z lastriko, ponieważ cena była stosunkowo niska. Czym tak właściwie jest lastriko? To nic innego jak tzw. grys (czyli fragmenty pokruszonego bazaltu, granitu i/lub marmuru) zatopiony w cemencie. Nagrobki wykonane z tego materiału mają nierówną powierzchnię, która tworzy idealne podłoże dla rozwoju mchu, porostów i pleśni.
Lastriko jest za to odporne na uszkodzenia, w tym także na porysowania, więc do czyszczenia można używać szczotki ze sztywnym włosiem. Mimo wszystko, lepiej unikać tzw. druciaków.
Do mycia sprawdzi się rozcieńczony płyn do szyb lub naczyń, a także lekki kwas – np. ocet. Problem mogą stanowić długotrwałe zabrudzenia, niemożliwe do usunięcia bez profesjonalnych narzędzi. Przebarwienia często wymagają oszlifowania danego fragmentu. W tym wypadku potrzebna może się okazać pomoc specjalisty (kamieniarza).
Marmurowe nagrobki: sposób czyszczenia
Marmur to materiał, który na polskich cmentarzach należy do mniejszości. Dlaczego? Powody są dwa: wysoka cena i trudność z utrzymaniem w dobrym stanie. Problematyczne dla tego materiału jest szybkie matowienie i odbarwianie. Do wyczyszczenia marmurowego nagrobka idealnie sprawdzi się ciepła woda.
Materiał ten wymaga jednak wyjątkowo regularnej pielęgnacji. W celu pozbycia się trudniejszych zabrudzeń, najlepiej użyć specjalnych preparatów przeznaczonych do tego materiału. Warto pamiętać, by po zastosowaniu takiego preparatu dokładnie spłukać i osuszyć nagrobek.
Jak wyczyścić nagrobek z piaskowca?
Piaskowiec, tak jak marmur, jest jednym z materiałów przysparzających trudności w pielęgnacji. Tutaj również nie sprawdzą się chemiczne preparaty! Kluczem do schludnego nagrobka z piaskowca jest ciepła woda. Trudniejsze zabrudzenia można wyczyścić gąbką nasączoną płynem do naczyń. Pamiętaj, aby nie nakładać płynu bezpośrednio na pomnik, a następnie spłukać dokładnie powierzchnię.
Warto wspomnieć, że piaskowiec nie polubi się z kwasami, nawet drobna ilość kwasku cytrynowego może uszkodzić nagrobek.
Betonowy nagrobek: jak czyścić?
Nowością na cmentarzach są nagrobki z betonu architektonicznego. Ich minimalistyczny wygląd pokrywa się z równie prostym sposobem czyszczenia. W zasadzie, czyści się je podobnie do grobów wykonanych z lastriko. Powierzchnia betonowych nagrobków jest mniej chropowata.
Beton jest odporny na rysowanie, jednak do czyszczenia warto używać miękkich ścierek i gąbek. Uciążliwe plamy można usunąć przy pomocy kawałka miękkiego drewna.
Jak jeszcze można zadbać o groby?
Umycie nagrobków i usunięcie z nich zanieczyszczeń to nie koniec pracy. Ważne jest, by zadbać także o litery na nagrobkach i krzyże.
Jak uporać się z literami na płycie nagrobnej?
- litery wykonane farbą – brud najlepiej wyczyścić alkoholem (w tym wypadku użyj patyczków do uszu, by nie odbarwić nagrobka), natomiast farbę tworzącą napisy, która odpadła lub wyblakła, można odświeżyć przy pomocy przeznaczonych do tego celu markerów (w okresie jesiennym dostępne są w marketach);
- litery wyżłobione dłutem – w zakamarkach liter zbiera się kamień, który gromadzi się przez kontakt z wodą (opadami i wilgocią w powietrzu), w takiej sytuacji sprawdzi się szczotka druciana (najlepiej, by druty były wykonane z żółtego mosiądzu); warto jednak pamiętać o materiale, z jakiego została wykonana płyta; kolejnym krokiem będzie zamalowanie liter.
Jak wyczyścić metalowy krzyż?
To całkiem proste! W przypadku metalu można zdecydować się nawet na szczotkę ryżową. Można również użyć specjalnej pasty lub innego preparatu.
Plamy z wosku na nagrobku: jak wyczyścić?
Znicze to jeden z elementów upamiętniających zmarłych. Nie zawsze są wystarczająco szczelne, a wówczas z łatwością z ich wnętrza może wyciekać wosk świecy. Jak pozbyć się zastygniętego wosku z nagrobka? Wystarczy polać plamę gorącą wodą i odczekać, aż zmięknie. W dalszym procesie usuwania pomocny będzie skrobak lub kawałek drewna.
Jak często czyścić nagrobki?
Najważniejsza jest regularność. Wszystko zależy od materiału, z którego nagrobek został wykonany. Część materiałów, takich jak granit, marmur lub beton – wymagają regularnego polerowania i stosowania impregnatów zabezpieczających powierzchnię, by zachować połysk. Szacuje się, że nagrobki powinno się myć raz w miesiącu lub – optymalnie – raz na pół roku.
Oprac. Patrycja Lisowska
fot. envato elements
