Święto Matki Boskiej Zielnej – tradycja i zwyczaje
Jak mówi ludowe przysłowie: „W sierpniu każdy kwiat woła – zanieś mnie do kościoła!”. Dlatego zgodnie z tradycją 15 sierpnia święcimy własnoręcznie wykonane bukiety, w których powinny znaleźć się kwiaty, owoce, warzywa, zboża oraz – przede wszystkim – zioła. Matce Boskiej składamy więc płody zbierane z łąk, pól, sadów, lasów i ogrodów.
Skąd wzięła się ta tradycja? Niegdyś wierzono, że poświęcone zioła nabierają właściwości leczniczych. Po nabożeństwie więc ich nie wyrzucono, ale trzymano w domostwach przez cały rok. Miały one chronić dom przed chorobami czy nieszczęściami, a zwłaszcza przed uderzeniami pioruna. Zioła wyjęte z takiego bukietu stosowano oczywiście w leczeniu. Poświęcone wiązanki najczęściej przechowywano za świętymi obrazami, na ścianie frontowej bądź nad drzwiami wejściowymi, chociaż niekiedy umieszczano je także na strychach czy w budynkach gospodarskich.
Bukiety na Święto Matki Boskiej Zielnej miały różne nazwy, w zależności od regionu. Wśród określeń pojawiały się: ziele, ograbka, rózga, prozanka, kępka, ruchla, równianka. Tworzono je także w różnych formach, na przykład na kształt wielkanocnej palmy, wianka czy kosza wypełnionego roślinami. Według starej tradycji bukiet powinien składać się z 7 bądź 77 różnych płodów. Cyfry te oznaczają w Biblii doskonałość. Najważniejsze, aby liczba roślin pozostała nieparzysta. Wśród popularnych ziół wykorzystywano na przykład miętę, bylicę, macierzankę, piołun, chaber, kopytnik czy krwawnik. Z łąk i ogrodów zbierano popularne kwiaty. Całość dopełniano przyniesionymi z pola kłosami zbóż, lnem, makówkami, konopiami, różnymi warzywami oraz owocami, na przykład marchwią, ziemniakiem lub jabłkiem nabitymi na patyk, gałązką z owocami wiśni, gałązką leszczyny z orzechami.
Bukiet na Święto Matki Boskiej Zielnej – z czego zrobić i jak?
Współczesne bukiety zanoszone do kościołów na poświęcenie często są dużo skromniejsze niż te, które były przygotowywane niegdyś. Najczęściej przybierają one formę małych bukiecików, chociaż w niektórych miejscach Polski tradycja jest silnie kultywowana i wiązanki są bogate w przeróżne rośliny. Najważniejszymi składnikami bukietu są zioła lecznicze oraz kwiaty. Jakie kwiaty można wykorzystać? Wśród najpopularniejszych można wymienić:
- cynie;
- hortensje;
- kosmosy;
- mieczyki;
- nawłocie;
- rudbekie;
- słoneczniki.
Warto wybrać również inne rośliny, także te znalezione na łące. Do bukietu na Matki Boskiej Zielnej najbardziej będą pasować polne kwiaty. Postarajmy się także o kłosy zbóż czy kwiatostany traw ozdobnych i polnych. Nie może też zabraknąć ziół. Wśród najważniejszych znajdują się:
- bylica piołun;
- krwawnik;
- lawenda;
- mięta;
- szałwia;
- tymianek.
W bukiecie umieśćmy także warzywa czy owoce. Jak go jednak przygotować? Wystarczy rozłożyć na sporej, płaskiej powierzchni rośliny, z których chcemy zrobić wiązankę. Z dolnych części łodyg wszystkich zbiorów usuwamy liście czy drobne pędy. Teraz musimy ułożyć bukiet. Największe rośliny umieszczamy pośrodku, natomiast dookoła dokładamy mniejsze i drobniejsze. Kłosy zbóż bądź kwiatostany traw będą ładnie się prezentować, gdy wpleciemy je między inne rośliny. Całość zawiązujemy sznurkiem bądź bardziej ozdobną wstążką.
Kamila Berthold
Fot. Envato elements, Pixabay
