Tradycja wręczania prezentów praktykowana jest niemal na całej kuli ziemskiej. Czas Bożego Narodzenia to wyjątkowy moment na rozpieszczanie swoich najbliższych. Zanim jednak upominki wylądują pod choinką, 6 grudnia każdego roku pojawiają się miniprezenty, najczęściej w bucie lub skarpecie. Okazuje się, że Mikołaj występuje pod różnymi postaciami, w zależności od kraju i kultury. Niektóre zwyczaje mikołajkowe są zaskakujące.
Legenda o Mikołaju
Według legendy Mikołaj pochodził z bogatej rodziny, był majętny, odziedziczył majątek po rodzicach. Jednak nie pławił się w luksusie, a pomagał potrzebującym. Swoje bogactwo rozdawał ubogim. Obdarowywał też dzieci, rozdawał chleb, pożywienie, orzechy, drobne pieniądze na słodycze, książki. Był pobożny i miłosierny, dlatego mieszkańcy Miry wybrali go na swojego biskupa. Wydarzenia te miały miejsce w III i IV w. n. e. na terenie dzisiejszej Turcji. W średniowieczu szkoły mające za patrona Świętego Mikołaja udzielały rozmaitych zapomóg.
Znana jest legenda, według której Mikołaj podarował ubogiemu ojcu posag dla jego córek w związku z czym mogły wyjść za mąż.
Mikołajki w innych krajach
Zwyczaj obchodzenia mikołajek praktykuje się w innych krajach, choć nie zawsze jest to data 6 grudnia i nie zawsze to św. Mikołaj przynosi dzieciom prezenty:
- w Anglii – Father Christmas,
- w Szwecji – skrzat Jultomte,
- we Francji – Pere Noel,
- w Holandii – Sinterklass,
- w Danii – Julemanden,
- w Hiszpanii – Los Reyes Magos.
W Stanach Zjednoczonych prezenty rozdaje znany na całym świecie Santa Claus. Najsłynniejszy czerwono-biały brodacz z małymi okularkami to właśnie wymysł Amerykanów. Tamtejsze dzieci wierzą, że Mikołaj wraz ze swoją żoną mieszka w Laponii, gdzie pakują prezenty dla wszystkich maluchów.
We Włoszech nie obchodzi się Mikołajek w taki sposób jak w naszym kraju. Rolę Mikołaja przejęła wróżka-wiedźma Befana, która przychodzi do dzieci w nocy z 5 na 6 stycznia w Święto Trzech Króli. Jest ubrana w brudne łachmany, lata na miotle. Przynosi dzieciom prezenty, a one zostawiają dla niej na stole mandarynki, czy pomarańcze. Na niegrzeczne dzieci czeka węgiel, cebula lub czosnek.
W Holandii Mikołaj gości się od pierwszej środy po św. Marcinie (11 listopada) do 5 grudnia. Przypływa z Hiszpanii na parowcu w otoczeniu postaci o czarnych twarzach, tzw. Czarnych Piotrusiów (Zwarte Piet). Jest z nim biały koń o imieniu Schimmel. Św.Mikołaj odwiedza kolejne miejscowości i wysłuchuje piosenek śpiewanych przez dzieci do komina, Dzieci zostawiają przed domami buty z kostką cukru lub marchewką i czekają, aż Czarny Piotruś wejdzie przez komin z prezentami.
We Francji, zamiast Świętego Mikołaja, prezenty wręcza Pere Noel, dziadek z białą brodą. Przychodzi do dzieci tylko w Wigilię. Mało kto obchodzi we Francji mikołajki 6 grudnia.
W Niemczech święty Mikołaj, czyli der Heilige Nicolaus przychodzi do dzieci w nocy z 5 na 6 grudnia i wkłada prezenty do wystawionych przez maluchy przed dom butów lub specjalnych skarpet mikołajowych, tzw. Nikolaus-Stiefel.
Na północy Niemiec zamiast św. Mikołaja przychodzi Knecht Ruprecht, który jest cały czarny. W Bawarii św. Mikołajowi towarzyszy Kampus przypominający diabła.
Mikołajki w Polsce
W Polsce zwyczaj odwiedzania domów przez Mikołaja był znany już w XIX wieku. W naszym kraju obchodzimy Mikołajki 6 grudnia. Nocą z 5 na 6 grudnia, podkłada się dzieciom prezenty pod poduszkę, wkłada do buta lub ukrywa się je w dużej skarpecie. Mikołaj przychodzi do nas również z upominkami w Wigilię Bożego Narodzenia. Natomiast na Dolnym Śląsku wręcza je Gwiazdka, w Wielkopolsce, na Kaszubach i Kujawach – Gwiazdor, a na Śląsku Dzieciątko Jezus.
Ciekawostki mikołajkowe
- Do XIX wieku mikołajki były dniem wolnym od pracy.
- Tradycyjnym mikołajkowym podarkiem dla dzieci w Holandii są czekoladowe litery.
- W Austrii Świętemu Mikołajowi towarzysz demoniczny Krampus, który ma karać niegrzeczne dzieci.
- Znany wszystkim wizerunek św. Mikołaja pojawił się w 1930 roku w reklamie Coca-Coli – agencja reklamowa D‘Arcy z pomocą popularnego amerykańskiego ilustratora Haddona Sunbloma, który namalował Mikołaja – uśmiechniętego starszego pana z długą siwą brodą, w czerwonej sukmanie, spopularyzowała nieco bardziej przystępny i sympatyczny jego wizerunek.
Angelka Drygas
Fot. envato elements
