Kiedy wypada tłusty czwartek w 2023 roku?
Termin tłustego czwartku jest uzależniony od najważniejszego ruchomego święta w roku, jakim jest Wielkanoc. Dzień ten rozpoczyna bowiem ostatni tydzień karnawału, po którym zwyczajowo rozpoczyna się okres Wielkiego Postu. W tym roku środa popielcowa wypada 22 lutego, łatwo zatem obliczyć, że najsłodszy dzień 2023 roku, czyli tłusty czwartek, będzie 16 lutego.
Jaka jest tradycja tłustego czwartku?
Obchody tłustego czwartku, jak wiele występujących do dziś świąt, mają korzenie pogańskie. W tym czasie w starożytnym Rzymie świętowano koniec zimy i prawdopodobnie właśnie te obchody wraz z popularyzacją chrześcijaństwa przekształciły się w to, co znamy dziś.
W tradycji tłustego czwartku kluczowy jest pierwszy człon nazwy. Dawniej bowiem ten dzień obchodzono przede wszystkim na tłusto, niekoniecznie na słodko. Królowały dania mięsne, a nawet pączki, bez których nie wyobrażamy sobie dziś tego dnia, nadziewane były wówczas słoniną, nie słodką marmoladą.
Słodkie pączki pojawiły się z okazji tłustego czwartku dopiero w XVI wieku. Wówczas nadziewano jednak tylko jeden lub kilka z całej puli – ten, kto trafił na wypiek ze słodką niespodzianką, mógł liczyć na pomyślność w całym następnym roku. Z kolei okrągłe pączki drożdżowe, które dziś znamy i kochamy, są jeszcze młodsze - pojawiły się w XVIII wieku.
Jak zrobić pączki na tłusty czwartek?
Składniki:
- 1 kg mąki
- 50 g drożdży
- 100 g cukru
- 500 ml mleka
- 1 jajko i 6 żółtek
- 100 g masła
- 100 g cukru wanilinowego
- 40 ml spirytusu
- sok i skórka z połowy cytryny
- 0,5 łyżeczki soli
- dżem, konfitura lub marmolada do nadziewania
- cukier puder do posypania
Przygotowanie:
Przygotuj rozczyn z drożdży, mleka i łyżeczki cukru. Gdy rozczyn ruszy, dodaj go do przesianej mąki. Następnie dodaj kolejne składniki: cukier, mleko, jajko i żółtka, cukier waniliowy, spirytus, sok i skórkę z cytryny oraz sól. Na koniec dodaj roztopione masło. Wyrabiaj kilka minut, by ciasto stało się gładkie i elastyczne. Następnie uformuj z niego kulę, włóż do miski i odstaw w ciepłe miejsce na ok. 2h, by podwoiło objętość.
Po upływie tego czasu krótko wyrób ciasto na blacie. Odrywaj kawałki o wadze ok. 50 g i formuj je ręcznie. Każdy kawałek spłaszcz, nałóż po łyżce wybranego dżemu i dokładnie sklej, by nadzienie nie wypłynęło. Formuj kule i odkładaj je na blat, a gdy będą gotowe, daj im ok. 20-25 minut, by ponownie wyrosły.
Wyrośnięte pączki smaż w głębokim tłuszczu - może to być olej rzepakowy lub smalec – nagrzanym do 175 stopni Celsjusza. Gotowe odkładaj na papierowy ręcznik, by ostygły i oddały nadmiar tłuszczu. Posyp cukrem pudrem lub polukruj.
Jak przygotować klasyczne faworki?
Składniki:
- 200 g mąki pszennej,
- szczypta soli,
- 0,5 łyżeczki proszku do pieczenia,
- 1 jajko i 3 żółtka,
- 0,5 łyżki cukru pudru,
- 3 łyżki gęstej śmietany,
- 0,5 łyżki spirytusu lub octu,
- smalec lub olej do smażenia,
- cukier puder do posypania.
Przygotowanie:
Mąkę, sól i proszek do pieczenia przesiej do miski. W drugim naczyniu ubij jajko wraz z żółtkami i cukrem pudrem aż powstanie puszysta piana. Połącz zawartość obu naczyń, dodaj śmietanę i spirytus. Zagnieć ciasto, by było gładkie i elastyczne. Uformuj kulę, owiń folią spożywczą i odstaw na 30-45 min, pozostawiając w temperaturze pokojowej. Po upływie tego czasu ponownie zagnieć ciasto. Rozwałkuj na cienki placek, złóż na pół i znowu rozwałkuj. Powtórz tę czynność 3 razy. Dodatkowo możesz uderzać ciasto wałkiem.
Tak przygotowane ciasto podziel na mniejsze części. Każdą rozwałkuj cienko i potnij na paski o grubości ok. 3 cm. Następnie każdy pasek natnij na środku, lekko rozciągnij ciasto i przełóż jeden koniec przez tak powstały otwór. Nadaj faworkowi ładny kształt i powtórz na pozostałych paskach ciasta.
Smaż faworki na oleju lub smalcu, rozgrzanym do ok. 180 stopni Celsjusza, każdy przez ok. minutę z obu stron. Następnie wyławiaj je łyżką cedzakową i odkładaj na ręcznik papierowy, by odsączyć je z tłuszczu. Podawaj posypane cukrem pudrem.
Zuzanna Ćwiklińska
zdjęcia: envato elements
