Dlaczego jesienią warto piec ciasta?
Jesień i zima to czas, kiedy szczególnie chętnie sięgamy po słodkie wypieki. Jak się okazuje, wcale nie stoi za tym zwykłe łakomstwo - ochota na słodycze w tym okresie ma swoje podłoże... biologiczne! Konkretnie za zapotrzebowanie na słodkości jesienią i zimą odpowiadają dwa hormony, melatonina i serotonina. Regulują one sen oraz czuwanie i są zależnie od światła. Dlatego w okresie, gdy dni stają się coraz krótsze, my robimy się bardziej senni, szybciej się męczymy i zamiast długiego spaceru wolimy usiąść z kubkiem herbaty oraz pysznym ciastem.
Z powodu braku energii szukamy czegoś, co błyskawicznie nam jej dostarczy - stąd chęć na małe słodkie co nieco, które nie tylko na chwilę dodaje wigoru, ale przy okazji wzmaga także produkcję serotoniny, czyli tak zwanego hormonu szczęścia. Dlatego choć wiadomo, że z cukrem nie warto przesadzać, jeden kawałek ciasta w jesienne popołudnie może być dobrym rozwiązaniem na chandrę. Zwłaszcza ciasta ze śliwkami!
Na co uważać przy robieniu ciasta ze śliwkami?
Śliwki są na tyle uniwersalne, że przy słodkich wypiekach można ich używać niemal bez ograniczeń. Pasują zarówno do tarty na kruchym spodzie, jak i do domowego ciasta drożdżowego z kruszonką. Jednak warto zwrócić uwagę na to, jaką odmianę śliwek wybieramy. Jeśli bowiem zdecydujemy się na owoce, które są miękkie i soczyste, mogą one rozmiękczyć ciasto, zwłaszcza jeśli jest ono cienkie. Wówczas po upieczeniu zamiast efektownej tarty otrzymamy... kompot z kawałkami ciasta.
Odmianą śliwek, która dobrze sprawdzi się przy większości wypieków, są na przykład węgierki. Dojrzałe, twarde owoce są smaczne, ale nie przesadnie soczyste, więc nie powinny sprawić kłopotu.
Klasyczne ciasto ucierane ze śliwkami i kruszonką
Ciasto ucierane to przepis, który uda się każdemu. Jest proste, szybkie i bez wątpienia pyszne, a ze śliwkami i kruszonką z pewnością zgra się z jesienną aurą.
Składniki:
- 200 g masła (w temp. pokojowej)
- 160 g cukru
- szczypta soli
- 4 jajka (w temp. pokojowej)
- aromat waniliowy
- 200 g mąki pszennej
- 40 g mąki ziemniaczanej
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- 600 g śliwek
Kruszonka:
- 150 g mąki pszennej
- 100 g zimnego masła
- 100g cukru
Przygotowanie
Masło zmiksuj z cukrem na puszystą masę. Dodaj sól i dalej ucieraj. Wbij jajka, a po dodaniu każdego z nich dokładnie zmiksuj masę. Mąkę pszenną, ziemniaczaną i proszek do pieczenia przesiej przez sitko bezpośrednio do masy, po czym delikatnie wymieszaj łyżką, aż całość będzie miała jednolitą konsystencję bez grudek.
Masę umieść w formie wysmarowanej tłuszczem i wysypanej mąką pszenną. Na wierzchu ułóż umyte, osuszone i przecięte na pół śliwki, przekrojoną połówką ku górze. Nie wciskaj ich do ciasta, a jedynie poukładaj na wierzchu.
Następnie przygotuj kruszonkę, mieszając ze sobą mąkę, cukier oraz zimne masło. Posyp ciasto gotową kruszonką. Piecz ok. 45 min. w temp. 170-180 stopni.
Krucha tarta ze śliwkami
Przygotowanie kruchej tarty nie jest trudne, ale wymaga nieco więcej czasu niż w przypadku ciasta ucieranego, bo spód musi spędzić trochę czasu w lodówce. Jednak takie ciasto świetnie prezentuje się na talerzu - można dodać do niego także gałkę lodów.
Składniki:
- 250 g mąki pszennej
- 125 g zimnego masła
- 50 g drobnego cukru do wypieków
- 80 ml kefiru
- szczypta soli
- 500 g śliwek
- 1 łyżka brązowego cukru
- 1 żółtko
Przygotowanie
Wszystkie składniki ciasta zagnieć na jednolitą masę. Uformuj z niej kulkę, owiń ją folią spożywczą i włóż do lodówki na około 30 minut. W tym czasie umyj, osusz i odpestkuj śliwki. Pokrój je na połówki i ćwiartki i wymieszaj w misce z cynamonem i cukrem.
Schłodzone ciasto rozwałkuj na grubość 3-5 milimetrów. Następnie przełóż je na blachę wyłożoną papierem do pieczenia. Przygotowane wcześniej śliwki ułóż na cieście mniej więcej 4 cm od brzegu. Brzeg ciasta zawiń do góry i lekko dociśnij do śliwek. Brzegi posmaruj roztrzepanym żółtkiem. Śliwki możesz posypać dodatkowo brązowym cukrem lub płatkami migdałów.
Piecz w rozgrzanym do 180 stopni piekarniku przez około 30-40 minut.
Brioszka ze śliwkami
Brioszka to francuski odpowiednik ciasta drożdżowego. Jest pyszna i niezwykle maślana, ale z zaproponowanych przepisów pochłania najwięcej czasu, bo ciasto musi przez noc leżeć w lodówce. Będzie za to perfekcyjnie świeże na drugie śniadanie!
Składniki
- 10 g suchych drożdży instant (lub 30 g świeżych)
- 100 ml ciepłego mleka
- 380 g mąki tortowej
- 50 g cukru
- szczypta soli
- 3 jajka
- 170 g miękkiego masła
- 1 żółtko i 1 łyżka mleka do posmarowania
- 15 śliwek
Przygotowanie
Jeśli używasz świeżych drożdży, zacznij od przygotowania rozczynu. Wkrusz drożdże do kubka i zalej je ciepłym, ale nie gorącym mlekiem. Dodaj cukier, wymieszaj i odstaw w ciepłe miejsce na około 15 minut, aż drożdże ruszą.
Mąkę przesiej do dużej miski, dodaj 50 g cukru, sól i rozczyn z drożdży (jeżeli używasz suchych, wsyp zawartość torebki do miski). Powoli miksuj mieszadłem miksera lub delikatnie mieszaj za pomocą drewnianej łyżki. Następnie wbijaj kolejno po 1 jajku, cały czas miksując lub mieszając łyżką. Po wbiciu jajek wyrabiaj ciasto mikserem lub ręcznie przez około 10 -15 minut. Po tym czasie dodaj pokrojone na kawałki masło i wyrabiaj przez kolejne 5 - 10 minut. Ciasto powinno być gładkie i błyszczące. Przykryj miskę z ciastem folią i wstaw do lodówki na całą noc.
Rano wyjmij ciasto z lodówki i wyłóż je na stolnicę oprószoną mąką i krótko wyrabiaj. Zostaw na około godzinę, by ciasto się zagrzało. Blachę do pieczenia lub dwie keksówki wyłóż papierem.
Ciasto pokrój nożem na 16 równych części, uformuj z nich kulki i ułóż na blasze. W każdą wciśnij 2 połówki umytej, osuszonej i odpestkowanej śliwki. Odstaw do wyrośnięcia na około godzinę. Piekarnik rozgrzej do 180 stopni. Wyrośnięte ciasto delikatnie posmaruj roztrzepanym żółtkiem wymieszanym z mlekiem i wstaw do piekarnika. Piecz przez około 20 minut aż się zazłoci.
Przed upieczeniem możesz posypać brioszkę kruszonką z dodatkiem cynamonu lub cukru waniliowego.
Smacznego!
Zuzanna Ćwiklińska
fot. envato elements
