Jakie będą zmiany w prawie pracy w 2023?
W związku z koniecznością dostosowania przepisów polskiego prawa pracy do tych, które obowiązują w innych krajach Unii Europejskiej, w 2023 roku pojawią się dwa nowe rodzaje urlopu:
- urlop z powodu działania siły wyższej;
- urlop opiekuńczy.
Pierwszy z nich będzie miał wymiar 2 dni, drugi z kolei – 5 dni. Łącznie będzie można zatem przedłużyć urlop o 7 dni.
Przypomnijmy, że podstawowa liczba dni urlopu wypoczynkowego wynosi 20 dni dla osób zatrudnionych przez mniej niż 10 lat i 26 dla tych, którzy pracują dłużej niż 10 lat. Na tę liczbę wpływ mają także ukończone etapy edukacji.
Kiedy można dostać urlop z powodu siły wyższej?
Określenie urlopu z powodu działania siły wyższej brzmi może nieco komicznie, jednak w rzeczywistości nie jest zabawne. Dotyczy bowiem nieprzewidzianych sytuacji rodzinnych, spowodowanych np. chorobą lub wypadkiem, które będą wymagały od pracownika niezbędnej i natychmiastowej obecności w innym miejscu. Urlop ten będzie miał wymiar 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym. Korzystając z tych dni, pracownik zachowa prawo do 50% wynagrodzenia obliczanego jak pensja za czas urlopu wypoczynkowego.
Na kogo można dostać urlop opiekuńczy od 2023 roku?
Nowe przepisy, zgodne z unijnymi dyrektywami, mają także rozszerzyć urlop opiekuńczy. Gdy wejdą w życie, dodatkowe 5 dni wolnego będzie przysługiwało pracownikom na zapewnienie osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej krewnym (dzieciom, rodzicom, współmałżonkom) lub pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, wymagającej znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych. Pracownik, który będzie korzystał z tego urlopu, nie otrzyma wynagrodzenia.
Jak zmieni się prawo do urlopu dla rodziców?
Do tej pory to głównie rodzice byli beneficjentami urlopu opiekuńczego. Jednak również ich nie ominą zmiany w prawie pracy. Wydłużony ma zostać urlop rodzicielski: z 32 do 41 tygodni po urodzeniu jednego dziecka. Zyskają także ojcowie - przysługujący im urlop będzie wynosił 9 tygodni, których nie można przenieść na matkę dziecka.
Jak zaplanować urlop w 2023 roku?
O nowych przepisach dotyczących urlopów już wiadomo dużo, jednak nie ma pewności co do tego, kiedy wejdą one w życie. Mówi się, że może to być dopiero druga połowa 2023 roku. Dlatego te osoby, które już teraz planują swoje wolne dni, powinny oprzeć się wyłącznie na obowiązujących przepisach. Wystarczy jednak skrupulatnie przejrzeć kalendarz, by kosztem kilku dni z urlopowego limitu sprawić sobie dłuższe wolne.
Dni wolnych od pracy będzie w 2023 roku łącznie 115, z czego 13 to święta. Aby dobrze wykorzystać urlop, można zaplanować go na 2 maja. Wówczas pracownik może liczyć na 5 dni długiego weekendu, ponieważ 1 i 3 maja wypadają odpowiednio w poniedziałek i środę. Do tego dochodzi ostatni weekend kwietnia i możemy cieszyć się dłuższym wypoczynkiem. Jeśli planujemy w tym czasie np. wyjazd, warto rozważyć również wzięcie urlopu 4 i 5 maja - wówczas wykorzystamy 3 dni z puli wolnego, ale odpoczniemy aż przez 9.
Kiedy wziąć wolne żeby mieć długi weekend?
Z dłuższego wypoczynku będziemy mogli skorzystać także w czerwcu. 8 czerwca przypada bowiem Boże Ciało, tradycyjnie obchodzone w czwartek. Jeśli następnego dnia weźmiemy urlop, czekają nas 4 dni wolnego wraz z następującym po piątku weekendem.
Długi weekend można z łatwością sprawić sobie także w sierpniu. 15 dnia tego miesiąca przypada bowiem dzień Wojska Polskiego, tradycyjnie wolny od pracy – w tym roku jest to wtorek. Jeżeli weźmiemy urlop 14 sierpnia, otrzymamy 4 dni długiego weekendu. Dodatkowe 3 dni od 16 do 18 sierpnia z kolei pozwolą nam cieszyć się 9-dniowym odpoczynkiem.
Również 9-dniowy urlop możemy zaplanować także w listopadzie, wykorzystując 4 dni z puli. 1 listopada wypada w środę, zatem jeśli mamy ochotę na dłuższy wypoczynek, dobrze wziąć urlop 30-31 października oraz 2-3 listopada. Jednak ci, którzy nie chcą lub nie mogą wybrać tylu dni wolnych w listopadzie, mogą wykorzystać tylko 2 i wydłużyć wolne od ostatniego październikowego weekendu do środy lub od środy do końca pierwszego weekendu listopada.
Święta Bożego Narodzenia dopiero co się skończyły, jednak planując urlop, warto już myśleć o następnych. Boże Narodzenie, czyli 25 grudnia, wypadnie w poniedziałek, zatem będziemy odpoczywać ciągiem przez 4 dni bez konieczności naruszania puli urlopowej. Jeśli jednak chcemy wydłużyć sobie świąteczną przerwę, warto wziąć wolne od 27 do 29 grudnia. To tylko 3 dni z puli, a dadzą nam łącznie 10-dniowy wypoczynek, razem z wypadającym w poniedziałek 1 stycznia 2024.
Zuzanna Ćwiklińska
fot. envato elements
