Rak od słońca to fakt
Przekonanie panujące w społeczeństwie odnośnie do tego, że nowotwory skóry pojawiły się dopiero w połowie XX w. wtedy, kiedy na rynek wprowadzono kremy z filtrem, jest mylne. Jak wynika z relacji prof. Piotra Rutkowskiego, specjalisty z Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków Narodowego Instytutu Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie dla PAP, bezpośrednia ekspozycja skóry na słońce jest bardzo silnym czynnikiem rakotwórczym.
Kiedy ludzie zaczęli chorować na raka skóry i dlaczego?
Czerniak jest najczęściej występującym nowotworem, na którego zachorowania były odnotowywane już w starożytności. Powodem zwiększenie liczby zachorowań na ten rodzaj nowotworu było pojawienie się mody na opalanie w latach 60. XX w., kiedy nie wynaleziono jeszcze kremów z filtrem.
Kiedy rak skóry pojawił się w Polsce?
Polska w stosunku do krajów Europy Zachodniej wciąż funkcjonuje z ok. 10 - 15-letnim opóźnieniem. W związku z tym pierwsze zachorowania na raka skóry wśród Polaków są datowane na początek XXI w. Największy wzrost zachorowań na raka skóry zanotowano w latach 90. XX w.
Kremy z filtrem chronią przed słońcem!
Wzrost zachorowań na raka skóry w Polsce nie miał związku ze zwiększeniem użytkowania kremów z filtrem. W wielu krajach udowodniono, że tego rodzaju kosmetyki zmniejszają zachorowalność na nowotwory skóry.
Ile ludzi rocznie choruje na czerniaka w Polsce?
Według aktualnych statystyk liczba zachorowań na czerniaka w Polsce wynosi ok. 4 tys. osób na rok, natomiast w przypadku innych raków skóry jest to kilkadziesiąt osób rocznie.
Dlaczego dzieci nie mogą się opalać?
Zdaniem dr. Andrzeja Kaszuby z Kliniki Dermatologii, Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, którego udzielił dla PAP w 2022 r., skóra dzieci jest szczególnie wrażliwa na promieniowanie słoneczne. Wystawiona bez ochrony UV na działanie słońca przez kilka godzin jest narażana na poważne niebezpieczeństwo. Ma na to wpływ fakt, że skóra dzieci nie jest tak gruba, jak dorosłego. Najbardziej narażone na powikłania po opalaniu są dzieci z I i II fototypem skóry, czyli jasnym. Opalanie w dzieciństwie może negatywnie zaprocentować w przyszłości wystąpieniem najbardziej złośliwego z nowotworów skóry, który szybko daje również przerzuty do innych narządów. Do powstawania raków skóry jako pierwsze przyczyniają się znamiona po opalaniu w dzieciństwie. Najgroźniejsze są oparzenia powstałe między 16. a 18. rokiem życia. Małe znamiona barwnikowe, których dorosły człowiek może posiadać od 100 do 200, tworzą zespół znamion dysplastycznych, czyli niebezpiecznych.
Słońce jest niebezpieczne dla zdrowia – postarza
Dermatolodzy biją na alarm, prosząc o to, by ludzie chronili się przed działaniem promieni słonecznych, z których UVB mają wpływ na powstawanie raka skóry, a promienie UVA uszkadzają i wnikają głęboko w jej warstwy, doprowadzając do starzenia się i budowania zmarszczek.
Skąd mit o raku od kremu z filtrem?
Mit dotyczący występowania rak skóry po użyciu kremu z filtrem mógł powstać w wyniku przekonania społeczeństwa o 100-procentowej ochronie kosmetyku przed słońcem. Ludzie po posmarowaniu wystawiali skórę na działanie promieni słonecznych, a następnie chorowali. Jak wynika z ustaleń naukowych, prowadzone w przeszłości badania potwierdziły występowanie raka u osób używających kremów z filtrem, jednak byli to ludzie, którzy w przeszłości podróżowali do ciepłych krajów i opalali się, przez co zwiększyli możliwość zachorowania na raka.
Kremy z filtrem a zachorowania na raka
Zgodnie z wynikami badań naukowych, kremy z filtrem zapewniają ochronę przed trzema najczęściej występującymi nowotworami skóry:
- kolczystokomórkowym (aż o 40%),
- podstawnokomórkowym,
- czerniakiem.
Jak działa SPF?
SPF to współczynnik, dzięki któremu możliwa jest ochrona przed słońcem, czyli promieniami ultrafioletowymi B (UVB). W związku z tym, że chemiczne filtry słoneczne, które wnikają w wierzchnią warstwę naskórka, pochłaniają promienie UV, należy stosować tego typu kremu 15-30 minut przed wyjściem na słońce. W niektórych z kremów znajdują się dodatkowo fizyczne filtry UV, które zaczynają działać od razu po nałożeniu na skórę i odbijają promienie słońca.
W jaki sposób się opalać?
W opalaniu najważniejsze jest to, by nie spalić skóry przy pierwszym podejściu. Jeżeli proces opalania będzie postępował stopniowo, to skóra dostanie czas na to, żeby się przyzwyczaić.
Kremy z filtrem nie migrują poza poziom skóry
W kremach z filtrem zawierających fizyczne blokery, producenci stosują nanocząsteczki, które są wytwarzane w procesie mikronizacji i rozbijają większe cząsteczki, co ułatwia aplikację kosmetyku. Obecnie nie ma dowodów na to, by nanocząsteczki miały możliwość migrowania do wnętrza organizmu i działania na krwioobieg, dlatego nie można stwierdzić, że stanowią zagrożenie dla zdrowia.
Poziom witaminy D można uzupełnić farmakologicznie
Odpowiedni poziom witaminy D w organizmie jest niezbędny do jego prawidłowego funkcjonowania, jednak istnieją jej inne źródła niż opalanie. Lekarze zalecają stosowanie suplementów witaminy D łatwodostępnych w aptekach.
Unikaj słońca, jak tylko możesz!
Dla miłośników opalania ta informacja nie będzie radosna, jednak fakty są faktami, a opalanie wpływa negatywnie na stan skóry człowieka. Najgorsze jest jednak to, że choroba nie pojawia się od razu, lecz może rozwijać się przez lata, dlatego warto zapobiegać oparzeniom słonecznym.
Oprac. Justyna Czupryniak
Źródło: PAP-mediaroom.pl
