Jakie są objawy użądlenia przez pszczołę lub osę?
W lecie łatwo o użądlenie przez pszczołę lub osę. Osoby, które nie mają alergii na jad owadów błonoskrzydłych, zwykle w tej sytuacji mierzą się z bólem, obrzękiem i zaczerwienieniem miejsca ukąszenia, które znika po około 1-2 dniach. Z kolei w przypadku osób uczulonych mogą wystąpić objawy, uszeregowane w 4 grupach:
- stopień pierwszy: pokrzywka, świąd i ogólne złe samopoczucie,
- stopień drugi: opuchlizna, ucisk w klatce piersiowej, ból brzucha, biegunka, nudności, wymioty i zawroty głowy,
- trzeci stopień: duszności, chrypka i świst krtaniowy,
- czwarty stopień: wstrząs anafilaktyczny i sinica.
Jak zdiagnozować alergię na jad pszczół?
Alergię na jad pszczół i os da się wykryć za pomocą specjalnych testów. Jest jednak jeden warunek: badany musiał być użądlony przez osę lub pszczołę co najmniej 2-4 tygodnie wcześniej, ale nie dawniej niż 5 lat wstecz. Jeżeli test będzie zrobiony za wcześnie lub za późno, jego wynik może wyjść fałszywie negatywny.
Czy na pszczeli jad można się odczulić?
Pszczeli jad to jeden z popularnych alergenów: reakcja alergiczna występuje u 5 na 100 osób. Co ważne, każda kolejna ekspozycja na jad owadów błonoskrzydłych grozi rozwojem alergii, nie możemy zatem założyć, że skoro pszczoła czy osa użądliła nas w przeszłości i nic się nie stało, jesteśmy całkowicie bezpieczni lub odwrotnie – z czasem uodpornimy się na jad.
Odczulenie jest możliwe tylko na drodze medycznej. Wówczas alergikowi podawane są minimalne ilości substancji alergizującej, a organizm od nowa uczy się ją tolerować. Proces ten jest długotrwały: pierwszy etap może potrwać od kilku godzin do kilku tygodni, drugi – od 3 do 5 lat. Skuteczność jest jednak bardzo wysoka, w przypadku jadu pszczelego sięga 80 proc., dla jadu os wynosi 90-100 proc.
Jak postępować, gdy użądli pszczoła lub osa?
Gdy dojdzie do użądlenia przez pszczołę, należy zacząć od usunięcia żądła, które pozostaje wbite w skórę. Nie należy go jednak chwytać ręką - w ten sposób możemy wycisnąć resztę jadu. Wystającą część należy podważyć i ostrożnie usunąć, można także użyć specjalnych narzędzi do wyciągania kleszczy, które działają jak pompka.
Po usunięciu żądła w przypadku osób, które nie są uczulone, wystarczy przemycie i zdezynfekowanie ukłutego miejsca oraz okład ze świeżej cebuli, lodu lub zsiadłego mleka. Jeżeli ból nie ustępuje, warto zrobić okład z octu oraz wypić preparat z wapnem, łagodzącym stany zapalne. Domowe sposoby złagodzą nieprzyjemne odczucia i po kilkunastu godzinach po użądleniu nie będzie śladu.
Osoby, które są uczulone na jad pszczół lub os, natychmiast po użądleniu powinny udać się do lekarza lub na oddział ratunkowy, nawet jeżeli z miejsca nie wystąpiły żadne objawy. W ich przypadku może dojść do wstrząsu anafilaktycznego, a ten może być nawet śmiertelny. Alergicy powinni zawsze mieć przy sobie adrenalinę do wstrzykiwania domięśniowego - można podać ją np. w udo, bez konieczności zdejmowania ubrań. Warto także dołączyć do domowej apteczki lek przeciwhistaminowy lub glikokortykosteroid.
Jak uniknąć użądlenia przez pszczołę?
Najlepszym sposobem na uniknięcie użądlenia przez osę lub pszczołę jest trzymanie się z dala od tych owadów. Latem jest ich jednak bardzo dużo, więc zapobieganie ukąszeniom jest trudniejsze. Jeżeli jednak podczas wakacji znajdziemy gniazdo dzikich pszczół lub zobaczymy ul, lepiej po prostu do niego nie podchodzić - obecność człowieka może rozzłościć owady, które zaatakują. Z tej samej przyczyny nie warto nerwowo się oganiać, gdy osa czy pszczoła lata w pobliżu - mogą one poczuć się zagrożone i użądlić.
Szczególną uwagę należy zachować podczas jedzenia i picia. Wiadomo, że pszczoły przepadają za cukrem i z pewnością zwabi je ciasto czy sok, jedzone na świeżym powietrzu. Użądlenie w usta, a nawet połknięcie owada mogą mieć fatalne skutki, trzeba więc dokładnie sprawdzać, szczególnie w szklankach, kubkach i butelkach, czy nie wpadła tam osa lub pszczoła.
Zuzanna Ćwiklińska
fot. envato elements
