Rak jelita grubego na początku rozwija się bezobjawowo. Gdy zacznie doskwierać, może być już za późno. Pamiętajmy, nowotwór wykryty we wczesnym stadium zwiększa szanse na wyleczenie. Regularne badania pomagają także w namierzeniu polipów, które mogą mieć podłoże nowotworowe.
Marzec miesiącem świadomości raka jelita grubego
W 2008 roku Parlament Europejski ustanowił marzec Europejskim Miesiącem Świadomości Raka Jelita Grubego – ECCAM (ang. European Colorectal Cancer Awareness Month). Po to, aby stawić czoła tej poważnej chorobie, która zbiera żniwo wśród osób w każdym wieku.
Czynniki zwiększające ryzyko raka jelita grubego:
- predyspozycje genetyczne – występowanie raka jelita grubego u członków rodziny pierwszego stopnia pokrewieństwa zwiększa dwukrotnie ryzyko zachorowania,
- wiek – szczyt zachorowań przypada w wieku około 60-70 lat,
- obecność gruczolaków w jelicie grubym,
- nieswoiste choroby zapalne jelit,
- palenie papierosów i picie alkoholu,
- niewłaściwa dieta,
- brak ruchu,
- otyłość.
Rak jelita grubego a dieta
Co powinno znaleźć się w codziennym jadłospisie, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na ten typ nowotworu? Na pewno produkty bogate w błonnik (pieczywo razowe, kasze, ryż, pełnoziarniste makarony oraz płatki zbożowe) i cechujące się niską zawartością tłuszczów nasyconych. Należy ograniczyć więc spożycie słodyczy, wyrobów cukierniczych, czy nawet płatków słodzonych. Każdego dnia powinniśmy zjadać minimum pięć porcji różnych warzyw i owoców. Nie służy natomiast nadmierne spożycie soli, cukru oraz produktów wędzonych. Warto unikać także czerwonego i przetworzonego mięsa. Zamiast wołowiny, wieprzowiny i baraniny lepiej wybierać chude gatunki mięs, ryby oraz strączki.
Najczęstsze objawy raka jelita grubego:
- bóle brzucha,
- zmiana rytmu wypróżnień,
- krew w stolcu,
- osłabienie,
- wyczuwalny guz w prawej połowie jamy brzusznej,
- utrata masy ciała,
- bóle w centrum jamy brzusznej,
- biegunki na przemian z zaparciami,
- stolec wąski (ołówkowaty),
- uczucie niepełnego wypróżnienia.
Jak zapobiegać rakowi jelita grubego?
Przede wszystkim dbajmy o dietę i prawidłową masę ciała. Ważna jest także codzienna aktywność fizyczna. Należy badać się systematycznie. W Polsce dostępne są bezpłatne badania przesiewowe w kierunki raka jelita grubego skierowane do osób, które mają:
- 50-65 lat,
- 40-49 lat – jeśli krewny pierwszego stopnia miał diagnozę nowotworu jelita grubego.
Wykonanie kolonoskopii obejmuje, np. pobranie wycinków lub zmian podejrzanych o charakter nowotworowy, usunięcie polipów wielkości do 15 mm, poddanie badaniu wszystkich wycinków i usuniętych polipów, wskazanie konkretnych zaleceń.
Angelika Drygas
Fot. envato elements
Źródło. Gov.pl, nfz.gov. pl
