Nowotwory głowy, szyi oraz ucha to jedna grupa. Zaliczają się do niej raki górnej części układu pokarmowego i oddechowego: jamy ustnej, języka, wargi, gardła, krtani, jamy nosowej, zatok obocznych nosa, ślinianki i ucha. Stanowią one ponad 5% wszystkich zarejestrowanych nowotworów złośliwych. Lwia część (ok. 90% przypadków) to raki płaskonabłonkowe, rzadziej występują raki gruczołowe.
Nowotwory głowy i szyi – statystyki
W Polsce liczba zachorowań na wyżej wspominane nowotwory oscyluje w granicach 6000 przypadków rocznie. Nowotwory te notuje się zwykle u osób po 45. roku życia, najczęściej u mężczyzn. Przerzuty do odległych części ciała są rzadkie, częstsze są przerzuty do umiejscowionych bliżej węzłów chłonnych.
Dotyczą wielu ważnych okolic, jak: gardło, język, wargi czy nos. Wpływają na najważniejsze funkcje życiowe człowieka – połykanie, oddychanie, widzenie, słyszenie. Nowotwory te są związane z paleniem papierosów oraz spożywaniem alkoholu. Do nowotworów tego obszaru ciała nie zalicza się nowotworów mózgu czy oka.
Czynniki ryzyka – nowotwory głowy, szyi
- palenie papierosów,
- spożywanie wysokoprocentowego alkoholu,
- wyziewy chemiczne, pył drzewny czy węglowy
- przewlekłe mechaniczne drażnienie śluzówek, np. źle dopasowane protezy,
- uszkodzone zęby i zła higiena jamy ustnej,
- infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV),
- ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe (UV),
- nawyki dietetyczne – brak witamin, owoców i warzyw,
- niedobory żelaza,
- zakażenie wirusem Epsteistna-Barr (w przypadku raka nosowej części gardła),
- przewlekłe stany zapalne i występowanie polipów (w przypadku raka zatok obocznych nosa).
Ponadto: kurz zwiększa ryzyko wystąpienie raka jamy nosowej, a nikiel raka płaskonabłonkowego zatoki szczękowej, produkty ropy naftowej mogą powodować raka gardła.
Ryzyko zgonu na raka krtani jest 20-krotnie wyższe u palących duże ilości papierosów. Co jeszcze szkodzi? Tytoń do żucia, tabaka, cygara i marihuana.
Objawy rak głowy, szyi, ucha
Objawy zależą od lokalizacji guza. Zwykle symptomy mają charakter albo dolegliwości bólowych, owrzodzenia, nacieku, zaburzeń oddychania, połykania i mowy, albo mogą powodować zaburzenia wzorku, węchu i smaku.
Co powinno zaniepokoić?
- uczucie przeszkody w gardle,
- chrypka,
- zaburzenia mowy,
- krwawienia z nosa,
- nadmierne łzawienie,
- bóle uszu,
- krwioplucie,
- uczucie „zatkanego” ucha,
- szczękościsk,
- powiększenie szyjnych węzłów chłonnych.
Tak naprawdę to bardzo dotkliwe symptomy uniemożlwiające normalne funkcjonowanie i wykonywanie podstawowych czynności życiowych, jak oddychanie, odżywianie, widzenie.
Symptomy nowotworu głowy, szyi, ucha (zwrotnikraka.pl)
Jama ustna: owrzodzenie, naciek, dolegliwości bólowe przy jedzeniu, ograniczenie ruchomości języka warga: stwardnienie, owrzodzenie dziąsło: owrzodziały naciek.
Język: owrzodzenie, naciek, unieruchomienie.
Policzek i rak ślinianki: objaw leukoplakii, owrzodzenie.
Szczęka i żuchwa: zniekształcenie twarzy, zaburzenia widzenia, objawy neurologiczne, zaburzenia drożności przewodów nosowych, bóle.
Krtań: chrypka, ból, trudności w przełykaniu, duszność.
Rak gardła: bóle przy przełykaniu, uczucie obecności ciała stałego, owrzodzenie, naciek, krwawienia, guzek na szyi.
Ucho: silny ból ucha, krwisty wyciek, niedosłuch przewodzeniowy, odbiorcze upośledzenie słuchu, zaburzenia równowagi, podrażnienie, niedowład, a niekiedy także porażenie nerwu twarzowego.
Ważne, aby nie zlekceważyć wczesnych objawów, nawet jeśli podobne są do typowych objawów infekcji górnych dróg oddechowych czy refluksu żołądkowo-przełykowego. Jeśli objawy trwają przez 2-3 tygodnie i nie ustępują po typowym leczeniu, należy udać się do specjalisty.
Skutki nowotworów szyi i głowy mogą powodować izolację społeczną pacjenta, wywoływać negatywne skutki psychiczne.
Leczenie – nowotwory głowy, szyi
Badanie diagnostyczne zazwyczaj opiera się na badaniu laryngologicznym, biopsji zmian, badaniach obrazowych, jak: tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny oraz USG.
Podstawową zasadą leczenia chirurgicznego jest wycięcie guza wraz z marginesem zdrowej tkanki. Ważna zasadą jest jak najmniejszy uszczerbek i okaleczenie fizyczne pacjenta. Inne metody: zabieg operacyjny uzupełniony radioterapią, radioterapia.
Oprac. Angelika Drygas
Fot. envato elements
Źródło. zwrotnikraka.pl
