Żelazo pełni ważne role w organizmie, np. bierze udział w transporcie tlenu wraz z hemoglobiną do każdej komórki ludzkiego ciała. Ponadto buduje hemoglobinę, jest niezbędne do produkcji czerwonych krwinek. Żelazo jest rówineż składnikiem wielu białek. 26 listopada obchodzimy Dzień Niedoboru Żelaza, co roku organizowana jest także kampania „Weź żelazo na poważnie. Słuchaj swojego ciała”.
Jakie funkcje spełnia żelazo?
Żelazo zapewnia sprawne funkcjonowanie organizmu człowieka, jest niezbędne do:
- produkcji czerwonych krwinek,
- zapewnienia sprawnej pracy serca i mięśni szkieletowych,
- zwalczania infekcji i chorób,
- utrzymania odpowiedniego poziomu energii,
- prawidłowego funkcjonowania mózgu.
Kiedy dochodzi do niedokrwistości?
Skąd pozyskujemy żelazo? Głównie z pokarmu. Żelazo to ważny element w procesie produkcji hemoglobiny. To, co zostaje, jest przechowywane. W momencie, gdy poziom żelaza zmagazynowanego w organizmie jest tak niski, że organizm nie jest już w stanie wytworzyć wystarczającej ilości hemoglobiny do budowania zdrowych czerwonych krwinek, mamy do czynienia z niedokrwistością.
Jakie są objawy niedoboru żelaza?
Oto niektóre symptomy, które powinny zaniepokoić:
- częste bóle głowy i zawroty,
- uczucie zmęczenia psychicznego i fizycznego,
- drażliwość,
- potrzeba żucia kostek lodu lub np. zjedzenia ziemi,
- szybka utrata koncentracji,
- problemy ze słuchem,
- bolesne, białe zmiany wewnątrz jamy ustnej,
- łuszczące się pęknięcia w jamie ustnej,
- zimne ręce i/lub stopy,
- częste zapadanie na infekcje,
- wypadanie włosów w większej ilości,
- bladość twarzy.
Kto jest najbardziej narażony na niedobór żelaza?
Jakie są statystyki? W Europie niedobór żelaza i niedokrwistość dotyka do 33% kobiet w okresie przedmenopauzalnym, do 77% kobiet w ciąży oraz do 48% dzieci (podaje PAP MediaRoom).
Niedobór żelaza - diagnostyka
Aby wykryć niedobór żelaza, należy wykonać badania krwi. Podejrzane będzie, np. zmniejszone stężenie hemoglobiny. Należy także oznaczyć poziom ferrytyny. Jej stężenie zależy jednak również od infekcji, dlatego wato zbadać parametr TSAT lub wysycenie transferyny w surowicy, całkowitą ilość żelaza w surowicy krwi, TIBC – całkowitą zdolność wiązania żelaza.
Niedobór żelaza – dieta
Prócz suplementacji doustnej lub dożylnej, zaleca się wprowadzenie odpowiedniej diety – leczenie należy skonsultować z lekarzem. Warto postawić na zielone warzywa, jak natka pietruszki, szczypiorek, czerwone mięso, podroby, kasze gruboziarniste, buraki, ale także na soję, soczewicę czy cieciorkę. Sporo żelaza znajdziemy w płatkach owsianych, grochu, warzywach kapustnych, czy kiszonej kapuście. Równie ważna jest podaż witaminy C, która zwiększa wchłanianie żelaza (papryka, cytrusy). Kawa, herbata, produkty mleczne i zbyt duża ilość błonnika może zaburzyć te procesy.
oprac. Angelika Drygas
Fot. envato elements
Źródło: PAP MediaRoom
