StoryEditorWIELKANOC

Dawne tradycje na Wielkanoc na polskiej wsi

Święta to piękny i barwny czas. Przynajmniej kiedyś. Na szczęście, na polskiej wsi wiele tradycji przetrwało i są kultywowane do dziś. Warto je przekazywać młodym pokoleniom, aby pamięć o nich była żywa. Jak niegdyś obchodzono Wielkanoc na wsi?

Obchody Niedzieli Palmowej

Niedziela, poprzedzająca Niedzielę Wielkanocną, jest nazywana Niedzielą Palmową. Choć wciąż osoby wierzące wybierają się do kościołów, by poświęcić palmy zrobione z bazi wierzbowych, kolorowych wstążek i bibułek, to nie wszyscy są świadomi tego, jakie znaczenie miała palma w dawnych czasach. Dla ludu wiejskiego wierzbowe gałązki stanowiły symbol odradzającego się co roku życia, dlatego chłopi po mszy świętej chłostali się poświęconymi palmami, dotykali nimi różnych przedmiotów w domach, a w ciągu roku wykorzystywali podczas pracy w polu czy gospodarstwie, np. karmili zwierzęta wierzbowymi baziami, by zabezpieczyć je przed chorobami. Dziś palmy stanowią symbol palmowych liści pod nogi Jezusa Chrystusa wjeżdżającego do Jerozolimy.

Przygotowywanie pokarmów do święconki

Święcenie pokarmów jest tradycją, która najbardziej kojarzy się z Wielkanocą. W dawnych czasach ludzie nie wyobrażali sobie tego, by w dzień zmartwychwstania Chrystusa jeść pokarmy, które nie były poświęcone, dlatego ich kosze uginały się od ciężaru przyniesionego jedzenia. Wraz z upływem lat podejście chrześcijan do tego jak obfita powinna być zawartość koszyka uległo zmianie, a poszczególne pokarmy zaczęto wkładać w ilości symbolicznej. Nie zmieniła się jednak sama zawartość, ponieważ w każdym koszyku wciąż musi się znaleźć chleb, jajka, baranek, wędlina, chrzan, sól, masło, babka, ser i ocet. Każdy z produktów posiada swoje ukryte znaczenie.

image
Wielkanoc dawniej
FOTO: Nac

Malowanie pisanek

Z przygotowywaniem koszyczków wielkanocnych ściśle związany jest zwyczaj malowania pisanek. Dziś jest to bardzo prosta czynność, ponieważ w sklepach dostępne są gotowe ozdoby, np. folie, w które wystarczy włożyć ugotowane jajko i polać wrzątkiem, dzięki czemu się kurczą. W dawnych czasach przygotowanie jajek do święconki nie było tak proste. Do ich ozdobienia wykorzystywano wosk, liście cebuli czy wyrabiano foremki na szydełku.

image
Wielkanoc dawniej
FOTO: Nac

Śniadanie wielkanocne

Wiele osób wciąż zasiada do śniadania wielkanocnego. Odbywa się w Niedzielę Wielkanocną. Nie jest jednak zwykłym posiłkiem, ponieważ w jego trakcie spożywa się poświęcone pokarmy. W niewielu domach kultywowany jest zwyczaj dzielenia się jajkiem, który jeszcze na początku XX w. był nieodłącznym elementem wielkanocnego śniadania.

Rezurekcja

Rezurekcja jest mszą, która na wsiach i w mniejszych miasteczkach odbywa się w Niedzielę Wielkanocną, a w większych aglomeracjach jeszcze w Wielką Sobotę. Jest ona czasem radowania się ze zmartwychwstania Chrystusa. Podczas uroczystej mszy świętej organizowane są procesje, w których biorą udział wszyscy wierni. To jeden z niewielu obyczajów, który nie został mocno zmieniony przez nowoczesność.

image
Wielkanoc dawniej
FOTO: Nac

Śmigus Dyngus, ale to była zabawa!

Lany Poniedziałek inaczej nazywany Śmigusem Dyngusem był dniem, w którym żadna z panien nie mogła pozostać sucha. Zwyczaj polewania wodą miał przynieść młodym kobietom szczęście w miłości i powodzenie wśród mężczyzn. Dziś jest to zwyczaj rzadko tolerowany, choć w niektórych regionach Polski miał szansę przetrwać.

Czy da się wskrzesić dawne tradycje?

W niektórych regionach Polski regionalni działacze starają się o to, by pamięć o zwyczajach kultywowanych przez naszych przodków nie umarła. Nie jest to jednak łatwe zadanie, a bez zaangażowania młodych ludzi staje się prawie niemożliwe.

 

oprac. Justyna Czupryniak 

pogoda
Warsaw
wi_00
mon
wi_00
tue
wi_00
wed
wi_00
thu
wi_00
fri
wi_00
01. maj 2024 04:07