Drzewa i krzewy we wrześniu wymagają pielęgnacji
Nadchodzi czas na sadzenie drzew i krzewów. Do połowy września możemy przesadzać czy sadzić iglaki bez bryły korzeniowej. Gdy wykonamy tę czynność zbyt późno, zaistnieje spore ryzyko, że rośliny nie przyjmą się przed końcem sezonu wegetacyjnego. Po raz ostatni będziemy w tym roku strzyc żywopłoty formowane. Nie przycinajmy drzew i krzewów zbyt późno, gdyż będzie to grozić przemarznięciem roślin zimą. Systematycznie usuwamy przekwitnięte kwiatostany róż powtarzających. To sprawi, że te piękne krzewy będą kwitły znacznie dłużej. Pędy tych odmian, które nie powtarzają kwitnienia, możemy już przyciąć i przygotować sadzonki pędowe.
Byliny, rośliny jednoroczne i dwuletnie we wrześniu – jak o nie zadbać?
Wrzesień to kolejny miesiąc, w którym wykonujemy rutynowe zadania – pielimy rabaty, spulchniamy glebę, podlewamy rośliny. Należy regularnie przycinać zwiędnięte kwiatostany. Rośliny jednoroczne i dwuletnie, które przekwitły, trzeba wyrwać - już nie będą zdobić naszego ogrodu. Początek września to ostatnia chwila na sadzenie rozsady dwuletnich roślin ozdobnych – bratków, dziewann, dzwonków ogrodowych, goździków brodatych, malw, naparstnic, niezapominajek, stokrotek. To jednak jeszcze nie koniec prac. Należy przesadzić i rozmnożyć poprzez podział te byliny, które kwitną wiosną i wczesnym latem. Będą to na przykład:
- barwinki;
- bergenie;
- bodziszki;
- dąbrówki;
- floksy;
- funkie;
- goździki pierzaste;
- jastrunie;
- krwawniki;
- skalnice;
- zawciągi;
- żagwiny;
- oraz zimozielone trawy, takie jak kosmatki.
We wrześniu po przekwitnięciu liliowców dzielimy ich kępy. Każdy fragment podzielonej rośliny musi zawierać kilka zdrowych pędów oraz własny system korzeniowy. Przed posadzeniem zabezpieczmy rany powstałe po dzieleniu fungicydem. Wówczas będziemy mieć pewność, że nasze rośliny urosną zdrowe. W kwaśnym podłożu sadzimy wrzosy, które ozdobią nasz ogród jesienią. Teraz jest idealny moment na zbieranie nasion roślin jednorocznych oraz dwuletnich. Dzięki tej czynności będziemy mieć w przyszłym roku własne, gotowe do siania uprawy. Takie zbiory przeprowadzamy wyłącznie w słoneczny dzień, zbierając owocostany ze zdrowych egzemplarzy. Nasiona oczyszczamy, a przez zimę przechowujemy w papierowych torebkach w miejscu suchym i przewiewnym.
A co z roślinami cebulowymi?
Wrzesień to czas na sadzenie tych roślin cebulowych, które zimują w gruncie. I tak, w pierwszej połowie miesiąca, sadzimy na przykład: kamasje, narcyzy, przebiśniegi, psizęby, puszkinie, szachownice. Z kolei druga połowa września to czas na między innymi: cebulice, hiacynty, kosaćce cebulowe, krokusy, ranniki, szczawiki, szafirki, śnieżyczki, śnieżyce, tulipany. Cebule umieszczamy w donicach bądź w specjalnych wkładach, które zakopiemy w gruncie. Takie gotowe do użycia, specjalne koszyczki zabezpieczą bulwy przed gryzoniami.
Z kolei rośliny cebulowe i bulwiaste, które są wrażliwe na spadki temperatury, musimy wykopać. Mieczykami zajmujemy się, gdy liście są jeszcze zielone. Przycinamy część nadziemną, pozostawiając jednak około 3-5 cm pędu. Bulwy musimy wysuszyć, oczyścić z ziemi, a później oddzielić małe cebulki przybyszowe. Przechowujemy w przewiewnym pomieszczeniu, o temperaturze niższej niż pokojowa. Co 2 lub 3 lata trzeba wykopać lilie. Cebule tych kwiatów również przesuszamy i oczyszczamy. Następnie przysypujemy je trocinami, a potem ustawiamy w chłodniejszej piwnicy albo od razu sadzimy na nowym stanowisku w ogrodzie. Pod koniec miesiąca powinniśmy wykopać accidantery, eukomisy, galtonie, ismeny, tygrysówki.
Po pierwszych przymrozkach należy wykopać begonie bulwiaste, dalie oraz kanny, czyli pacioreczniki. Pozostawiamy około 10-15 cm pędu u każdej z tych roślin. Z karp dalii musi wypłynąć sok, więc na kilka dni układamy je przyciętymi pędami w dół. Gdy już przeschną, wkładamy je do skrzyń i przysypujemy torfem bądź korą. Powinny się znajdować w pomieszczeniu chłodnym i dość ciemnym. W ten sam sposób należy przezimować karpy kann i bulwy begonii.
Rośliny wodne – jak pomóc im przezimować?
Już za późno na sadzenie roślin wodnych, ale już pod koniec miesiąca powinniśmy przygotować je do zimowania. Wystarczy przyciąć pędy kilka centymetrów powyżej miejsca wyrastania korzeni. Najwrażliwsze gatunki, uprawiane najczęściej nad brzegiem stawów, powinniśmy przenieść do ciepłego oraz jasnego pomieszczenia. Te mniej wrażliwe egzemplarze, na przykład większość odmian grzybieni, należy opuścić w najgłębsze miejsce stawu. Gdy nasz staw jest płytszy niż 1 m, rośliny te wkładamy do pojemnika z wodą i przenosimy do dosyć widnej piwnicy. Warto nad powierzchnią wody rozwiesić siatkę z oczkami o średnicy 1-1,5 cm. Ona ochroni nasz zbiornik wodny przed opadającymi z drzew liśćmi.
Nawożenie upraw we wrześniu
Już pod koniec lata rośliny zaczynają przygotowywać się do zimy. Warto pomóc im przetrwać trudny okres, dostarczając odpowiednich nawozów. Preparaty z dużą zawartością azotu używamy po raz ostatni w lipcu. Pod koniec sierpnia i na początku września przychodzi czas na nawozy jesienne, pomagające roślinom przygotować się do zimowania. W tego typu nawozach zawarte są spore dawki fosforu oraz potasu. Nie zapominajmy również o wszelkich środkach organicznych, które zawierają sporo próchnicy oraz mikro- i makroelementy. To one użyźnią glebę, pomagając rośliną przetrwać suszę fizjologiczną w czasie zimy. Zasilajmy uprawy obornikiem, kompostem czy nawozami z kwasami humusowymi.
Rośliny na balkonach i tarasach we wrześniu – o nie też trzeba zadbać!
Wrzesień już bywa zimny, a w szczególności nocami. Pod koniec miesiąca mogą już wystąpić pierwsze przymrozki. Rośliny sezonowe: oleandry, pelargonie, fuksje, hibiskusy i inne, które uprawiamy w donicach, podlewamy i nawozimy dopóki kwitną. Po przekwitnięciu przenosimy je z tarasów oraz balkonów do wnętrza. Do domu wnosimy też te rośliny pokojowe, które latem wystawialiśmy na zewnątrz. Różnica temperatur między dniem a nocą może szczególnie im zaszkodzić. W drugiej połowie września musimy także ograniczyć podlewanie upraw domowych.
Drzewa i krzewy owocowe we wrześniu
To już ostatni moment na zbiór owoców. Zrywamy owoce w pełni dojrzałe, które będziemy mogli przechowywać w miejscu chłodnym przez kilka tygodni. Plony, które są nieznacznie uszkodzone czy jeszcze słabo wykształcone trzeba przerobić na przetwory od razu. Owoce zeschnięte, zgniłe czy porażone przez choroby lub zaatakowane przez szkodniki musimy zebrać i zniszczyć. Jest to ważne, gdyż często stają się one źródłem infekcji.
We wrześniu sadzimy drzewa i krzewy owocowe – zdążą się one ukorzenić jeszcze przed nadejściem sezonu zimowego. Rośliny z odkrytymi korzeniami muszą być odpowiednio zabezpieczone w szkółkach – przykryte ziemią bądź wilgotnymi trocinami, w trakcie transportu natomiast owinięte folią. Po przywiezieniu do ogrodu powinniśmy posadzić tego typu drzewa lub krzewy od razu. Jeżeli nie mamy takiej możliwości, lepiej je zadołować. Jednak przed umieszczaniem sadzonek w glebie, musimy ją odpowiedni przygotować. Odchwaszczamy, a później zasilamy nawozami ziemię, na koniec przekopujemy. Warto jeszcze zbadać odczyn podłoża. Kwaśne pH lubią truskawki, poziomki, agrest, maliny czy borówki amerykańskie. W ziemi o odczynie obojętnym z kolei dobrze będą czuły się czereśnie i wiśnie.
Inne wrześniowe prace ogrodowe
We wrześniu możemy założyć nowy trawnik bądź przeprowadzić renowację naszej murawy. Trawa będzie jeszcze w tym miesiącu rosła dosyć intensywnie, jednak kosimy ją znacznie rzadziej niż w pełni sezonu. W czasie suszy musimy podlewać trawnik.
Od spodu pryzmy kompostowej wybieramy nawóz. Będzie on gotowy zwłaszcza, jeśli w ciągu roku dodaliśmy konkretny środek przyspieszający rozkład masy organicznej. Do kompostownika nadal dokładamy odpadki organiczne z gospodarstwa domowego czy resztki upraw roślinnych. Pryzma powinna być w tym czasie stale wilgotna – pilnujmy tego parametru.
Kamila Berthold
Fot. Envato elements
