Czy ptaki to szkodniki?
Większość gatunków ptaków jako takich to nie szkodniki. Na wsiach są wręcz pożądane, bowiem żywią się groźnymi owadami czy ślimakami, które zaszkodziłyby uprawom. Można więc powiedzieć, że wiele ptaków to nawet nasi ogrodowi sprzymierzeńcy. Czasem jednak łakomymi kąskami dla tych pierzastych zwierząt stają się hodowane przez nas z pieczołowitością owoce czy warzywa. Wówczas takie gatunki ptaków, jak na przykład uwielbiające czereśnie szpaki, możemy zaliczyć w poczet szkodników.
Jakie choroby przenoszą ptaki?
Gorsze jednak skutki niż niszczenie upraw możemy odczuć, gdy w pobliżu naszego domu pojawi się ptasie gniazdo. Chodzi oczywiście o bardzo bliskie odległości – również ptaki pojawiające się na balkonie mogą stanowić niebezpieczeństwo. Wiele gatunków tych zwierząt przenosi pasożyty, które żyją w ich układzie pokarmowym. Będą to chociażby nicienie, glisty czy tasiemce. Bliskie sąsiedztwo ptaków, które wraz z moczokałem wydalają pasożyty, może okazać się groźne zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt domowych. Narażone są zwłaszcza małe dzieci, ponieważ ich układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty. Bardzo zakaźną chorobą, na którą może zapaść również i człowiek, jest ptasia grypa. Aby doszło do zakażenia, konieczny jest kontakt z ptasimi odchodami czy mięsem.
Gniazda ptaków są często także siedliskiem wielu grzybów. Najczęściej powodują one choroby, mogące zaatakować także człowieka. Drożdżopodobny grzyb Cryptococcus neoformans występuje praktycznie na całym świecie, a w schronieniach ptaków ma idealne warunki do bytowania. Pojawia się zwłaszcza w odchodach gołębi oraz kur. U człowieka wywołuje on groźną chorobę zwaną kryptokokozą. Z kolei grzyby z rodzaju Aspergillus pojawiają się tam, gdzie duża wilgotność i często to właśnie ptasie gniazda stają się dla nich idealnym miejscem do rozwoju. Grzyby te mogą prowadzić do rozwoju aspergilozy, inaczej pleśniawki. Nieleczona, choroba ta prowadzi nawet do zwłóknienia płuc.
Warto dodać także, że nierzadko w ptasich gniazdach mogą rozwijać się inne szkodniki, na przykład niebezpieczne owady. Często w miejscach schronienia ptaków bytują kleszcze, tak zwane obrzeżki gołębie. Obiektem ataku tych żywiących się krwią owadów wbrew nazwie nie padają wyłącznie gołębie, ale także jaskółki, gawrony, a nawet ptactwo domowe – kury i kaczki. Kleszcz ptasi będzie więc występował powszechnie w gołębnikach czy kurnikach. Jeżeli gniazdo pojawi się na naszym balkonie, na poddaszu bądź na strychu, powinniśmy być czujni. Zagrożone będą zwłaszcza domowe pupile oraz małe dzieci.
Kiedy można usunąć ptasie gniazdo?
Ptasie gniazda można usuwać wyłącznie w wyznaczonym terminie. Niewywiązanie się z tego przepisu zgodnie z ustawą o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 roku (Dz. U. 2009 nr 151, poz. 1220 ze zm.) może grozić karą aresztu nawet do 5 lat bądź grzywną. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska wskazuje, że gniazda usuwać należy jedynie w czasie od 16 października do końca lutego. Proces likwidacji ptasiego schronienia przeprowadzić można tylko ze względów bezpieczeństwa bądź z powodów sanitarnych. Jaj znajdujących się w gnieździe nie wolno niszczyć.
Czasem jednak możemy być zmuszeni pozbyć się ptaków jak najszybciej. Wówczas powinniśmy zgłosić się z odpowiednim wnioskiem, w którym poprosimy o odstąpienie od zakazu bądź ograniczeń w stosunku do objętych ochroną gatunków. Odpowiednie pismo kierujemy do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska lub do Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (ten drugi organ rozpatrzy wniosek w przypadku umyślnego płoszenia i niepokojenia ptaków).
Kamila Berthold
Fot. Envato elements
