Popielec to ważny dzień dla osób wierzących, bo stanowi rozpoczęcie okresu przygotowań do Wielkanocy. Środa Popielcowa kończy karnawał. To tzw. święto ruchome – co roku wypada w różnych terminach. Podczas soboru nicejskiego została przyjęta reguła, która normalizowała czas rozpoczęcia Wielkanocy – ma ona przypadać w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca i tym samym określa datę Środy Popielcowej.
Dlaczego podczas mszy ksiądz znaczy głowę wiernych popiołem?
Kościół katolicki podtrzymuje charakterystyczne dla Środy Popielcowej obrzędy. Jednym z nich jest posypywanie głów wiernych popiołem. Tradycja ta jest datowana na VIII wiek, jednak dopiero papież Urban II pod koniec XI wieku ustanowił ją jako obowiązującą. Posypywanie głów popiołem ma symboliczne znaczenie – to akt pokuty, pokory i przypomnienie, że ziemskie dobra przemijają. Podczas tego rytuału kapłan wypowiada słowa: „Pamiętaj człowiecze, że prochem jesteś i w proch się obrócisz” (por. Rdz 3, 19) lub „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” (Mk 1, 15). Ten akt ma również przypomnieć wiernym o potrzebie duchowego przygotowania się na zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Popiół uświadamia zgromadzonym w kościele, że rzeczy materialne nie są wieczne, warto więc skupić się na tym, co ważne i wartościowe dla ducha. Do tego obrzędu wykorzystywany jest popiół pochodzący z palm poświęconych w Niedzielę Palmową w roku ubiegłym.
Popielec – zwyczaje:
- wielkopostne kazanie,
- pieśni pasyjne oraz pokutne,
- obrzęd posypania głów popiołem,
- wymawianie symbolicznych słów: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” lub „Pamiętaj, że jesteś prochem i w proch się obrócisz”,
- przypomnienie wiernym o czterdziestodniowym okresie postu,
- wstrzemięźliwość od potraw mięsnych,
- post ścisły.
Kiedy jest Środa Popielcowa w 2024 roku?
To symboliczne rozpoczęcie Wielkiego Postu. Jak zawsze Środa Popielcowa wypada na 46 dni (40-dniowy okres postu po wyłączeniu niedziel) przed Wielkanocą, w tym roku – 14 lutego. Tym razem to również dzień zakochanych! Tutaj zachodzi pewien zgrzyt – walentynki to dzień radosny! Spędzamy ten czas z ukochanymi osobami, najczęściej w restauracji, kinie czy na koncercie. Natomiast Popielec rządzi się innymi prawami – to dzień refleksji i umiarkowania w jedzeniu i picu (obowiązują dwa lekkie posiłki i jeden syty, bez pokarmów mięsnych). Ponadto wierni powinni powstrzymać się od udziału i organizacji hucznych zabaw tanecznych. Ważne jest także uczestnictwo we mszy świętej.
Czy w Środę Popielcową idziemy do pracy?
Popielec nie jest dniem wolnym od pracy. Wierni z całego kraju uczestniczą w mszach wieczornych, obowiązuje post ścisły.
Angelika Drygas
Fot. envato elements
