W całym zeszłym roku codzienne zakupy w sklepach były droższe średnio o 19,1% w porównaniu do 2021 roku. Tak wynika z raportu pt. „INDEKS CEN W SKLEPACH DETALICZNYCH”, autorstwa UCE RESEARCH i Wyższych Szkół Bankowych. Pod lupę wzięto aż 12 kategorii i 52 najczęściej wybieranych przez konsumentów produktów. Łącznie przeanalizowano 570 tys. cen detalicznych z prawie 41 tys. sklepów. Badaniem objęto dyskonty, hipermarkety, supermarkety, sieci convenience i sklepy cash&carry.
– W ub.r. wzrost cen wielu kategorii był w Polsce najwyższy od lat. Wśród najważniejszych przyczyn należy wymienić rosyjską agresję na Ukrainę, popandemiczne odbicie popytu przy obniżonej podaży szeregu towarów, a także zbyt luźną politykę fiskalną i monetarną w poprzednich latach. Skutki trwającej wciąż wojny w Ukrainie nadal będą nas dotykały. Niektóre dopiero się pojawią, np. dalsze ograniczanie zakupów ropy naftowej z Rosji. To może podnieść koszty transportu i produkcji rolnej. Pozostałe dwa czynniki wygasną, ale pojawią się nowe, np. osłabienie popytu i zacieśnienie polityki pieniężnej – mówi Marcin Luziński, ekonomista z Santander Bank Polska.
W 2022 r. drożyzna biła ze sklepowych półek
Czy wszystkiemu jest winna podwyżka cen za energię i ogrzewanie oraz za paliwo? Pewnie po części tak. Taka sytuacja przyniosła wyższe koszty utrzymania placówek sklepowych i horrendalne sumy za transport towarów. W tym roku podwyższone zostały także pensje pracowników sklepów. – W naszym grudniowym badaniu aż 88% firm handlowych uznało, że wzrost kosztów produktów związanych z uformowaniem oferty asortymentowej miał silny wpływ na podniesienie cen oferowanych produktów w całym 2022 r. 47% respondentów stwierdziło, że do podwyżek mocno przyczyniło się zwiększenie opłat za energię elektryczną oraz cieplną i gaz. 43% podało zwiększenie kosztów pracy. Dla 36% firm ważnym bodźcem był wzrost cen u konkurentów. 33% zadeklarowało duży wpływ rosnących kosztów administracyjnych, np. wywóz śmieci – informuje dr Urszula Kłosiewicz-Górecka z Zespołu Foresightu Gospodarczego w Polskim Instytucie Ekonomicznym (PIE).
Olej, margaryna i cukier najdroższe w 2022 roku
W 2022 roku najbardziej podrożały tłuszcze – o 47,2% rdr. Równie dramatyczne wyniki odnotowały produkty sypkie – 27,4%, tzw. inne art. (w tym karmy dla zwierząt i pieluchy dla dzieci) – 25,9%, mięso – 25,5%, a także nabiał – 22,4%. Dr Tomasz Kopyściański z Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu podkreśla, że ogromny wpływ na ceny artykułów tłuszczowych ma wojna. Przed 2022 rokiem Ukraina i Rosja miały bardzo duży udział w produkcji i eksporcie artykułów roślinnych do Polski oraz innych krajów. Obecnie uległ on ograniczeniu, co przy wysokim popycie na te towary skutkowało podwyższeniem cen. Ta sama sytuacja dotyczy produktów sypkich.
A co z karmami dla zwierząt?
Właściciele kotów i psów też mocno odczuli zmiany cen. Tym bardziej, że pokarm dla zwierząt kupuje się regularnie. – Karmy dla domowych pupili są produkowane ze składników, których ceny w ub.r. bardzo poszły w górę, w tym m.in. tłuszczy. Dodatkowo produkcja żywności dla takich zwierząt pochłania znaczną ilość energii, która przecież również istotnie zdrożała – wyjaśnia dr Tomasz Kopyściański.
Mleko i mięso – drożyzna w 2022 roku
Na cenę mięsa miało wpływ zmniejszenie jego spożycia (w opinii Marcina Luzińskiego), natomiast suchy okres letni, droga pasza i wojna w Ukrainie przyczyniły się do rekordowo wysokich cen mleka. – Obecnie na rynku widać, że ceny mleka w skupach spadły, ale to nie zwiastuje jeszcze tego, że nabiał w sklepach potanieje – podkreśla Julita Pryzmont z Hiper-Com Poland.
Artykuły tłuszczowe i sypkie najdroższe w 2022 roku
Te produkty najbardziej zdrożały w sklepach w całym 2022 roku względem 2021 roku:
- olej – 51,7%.
- margaryna – 49,1%,
- cukier – 47,4%,
- masło – 40,9%,
- karma dla psów – 36,3%.
– W 2023 roku olej, margaryna, cukier i masło nie powinny już drożeć w tak drastycznym tempie, jak w ubiegłym roku, zwłaszcza że konsumpcja będzie spadać. Coraz więcej Polaków rezygnuje choćby z artykułów mącznych czy masła. Niemniej ceny w ujęciu rok do roku rosną i to w tempie dwucyfrowym. Przełoży się to na koszty produktów najczęściej wykorzystywanych w gospodarstwach domowych – podsumowuje dr Anna Semmerling z Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku.
Oprac. Angelika Drygas
Fot. envato elements
Źródło: Monday News
