Dziedziczenie ustawowe

Kto ma prawo do spadku i jaka jest kolejność dziedziczenia?

Dziedziczenie ustawowe obowiązuje w momencie, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu, który byłby dokładną instrukcją rozdysponowania majątku. W naszym kraju niemal 90 procent spraw jest rozwiązywanych właśnie na drodze dziedziczenia ustawowego. Jaka jest kolejność regulowana przez prawo?

Dziedziczenie ustawowe

W Polsce dziedziczymy na podstawie testamentu lub ustawy. Druga forma spawdza się także, gdy testament jest nieważny lub osoby dziedziczące odrzucą spadek. Najczęściej spadkodawcy zgadzają się z kolejnością dziedziczenia, którą widzimy w przepisach, dlatego nie martwią się tym, że nie sporządzili testamentu.

Dziedziczenie ustawowe a dziedziczenie testamentowe

Gdy dojdzie to spisania woli, to właśnie testament jest ważniejszy niż ustawa. Pierwszeństwo nad postanowieniami ustawy ma testament. Najlepiej sporządzić go w obecności notariusza, zwłaszcza gdy spadkodawca chce przypisać konkretnym osobom konkretne przedmioty czy pieniądze. Testament pisany odręcznie musi być podpisany i opatrzony datą.

Kolejność dziedziczenia ustawowego

Przedstawia ją kodeks cywilny – dzięki temu sprawa ta staje się transparentna.

Małżonek i dzieci

W pierwszej kolejności prawo do spadku mają dzieci oraz żona lub mąż. Dziedziczą równe w częściach równych, dodatkowo małżonkowi przypada część nie mniejsza niż 25% całości spadku. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, to jego część przypada jego dzieciom w częściach równych bądź np. wnukom. Dziecko adoptowane, dziedziczy w taki sam sposób jak dzieci biologiczne. Nie mogą sobie jednak rościć praw do spadku po swoich rodzicach biologicznych, którzy zostali pzoabwieni praw do opieki nad nimi.

Małżonek i rodzice

Po osobie, która nie ma dzieci, dziedziczą: małżonek i rodzice. Ci ostatni mają prawo do 25% całości spadku. Jeżeli ojcostwo nie zostało ustalone, matka spadkodawcy dziedziczy połowę spadku.

Dziedziczenie ustawowe: rodzice i rodzeństwo

Gdy spadkodawca nie miał dzieci ani małżonka, cały spadek należy się jego rodzicom – po równo. Jeśli oni nie żyją, całość przypada rodzeństwu spadkodawcy – również w równych częściach. W przypadku gdy i oni nie dożyją, dziedziczą ich dzieci lub dalsi potomkowie.

Dziedziczą także dziadkowie

W sytuacji, gdy spadkodawca nie ma dzieci, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa, cały spadek przypada dziadkom, którzy dziedziczą wszystko w równych częściach. Jeżeli któreś z dziadków nie dożyło otwarcia spadku, jego część przypada jego zstępnym, według zasad, które dotyczą podziału spadku między zstępnych spadkodawcy. – W braku zstępnych tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych – czytamy w kodeksie.

A pasierb?

Zdarza się jednak, że spadkodawca nie pozostawił małżonka ani krewnych wskazanych powyżej. To kazus, gdy może dziedziczyć dziecko małżonka pochodzące z innego związku. Uwaga! Do spadku nie dopuszcza się jednak jego potomków.

Dziedziczenie ustawowe: gmina i skarb państwa

Jeśli spadkodawca nie miał żadnych krewnych, którzy mogliby dziedziczyć, spadek będzie należał do gminy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Jeśli nie da się tego ustalić lub znajdowało się ono za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa.