Kto może kupić ziemię rolną?
Według polskiego prawa, ziemię rolną bez przeszkód nabywać mogą osoby, które mają status rolnika indywidualnego. Zwolnione z tego przepisu są tylko działki o powierzchni do 0,3 ha. Jednak w sytuacji, gdy planujemy prowadzenie gospodarstwa rolnego, sprawa wygląda trochę inaczej. Osoba, która nie ma statusu rolnika indywidualnego, ale zadeklaruje, że przez 5 lat od dnia nabycia nieruchomości będzie prowadziła na niej gospodarstwo rolne, może kupić ziemię. W tym czasie nie może jednak jej sprzedać ani oddać innym podmiotom, chyba że zgodę wyrazi na to Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.
Przeczytaj więcej: Jak kupić ziemię rolną nie będąc rolnikiem?
Jak uzyskać kwalifikacje rolnicze?
Jeżeli po zakupie ziemi rolnej chcemy uzyskać status rolnika indywidualnego, musimy spełnić następujące warunki:
- być właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, o łącznej powierzchnia użytków rolnych nie przekraczającej 300 ha,
- posiadać kwalifikacje rolnicze,
- co najmniej od 5 lat zamieszkiwać w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,
- co najmniej od 5 lat prowadzić osobiście to gospodarstwo rolne.
Uzyskanie kwalifikacji rolniczych jest możliwe po ukończeniu szkoły bądź kursu, które jest potwierdzone uzyskaniem tytułu zawodowego. Jeżeli jest to szkoła policealna albo technikum uzupełniające, musi to być tytuł technika, w innym przypadku tytuł zawodowy w zawodzie robotniczym.
Innym sposobem na zdobycie kwalifikacji rolniczych jest ukończenie studiów podyplomowych na kierunku, gwarantującym ich uzyskanie. Musi to być kierunek, których program obejmuje co najmniej jedno z następujących zagadnień:
- ekonomika rolnictwa;
- organizacja lub technologia produkcji rolniczej;
- marketing artykułów rolnych;
- rachunkowość rolnicza;
- agrobiznes.
Przeczytaj więcej: Jak zrobić kurs rolniczy, aby móc kupić ziemię na wsi?
Na jakich zasadach można dzierżawić grunty rolne?
Alternatywą dla zakupu gruntów rolnych jest ich dzierżawa. Nie obejmują jej te same obostrzenia, które dotyczą kupna, więc to stosunkowo prosty sposób na pozyskanie ziemi do gospodarstwa rolnego. Wyjątkiem jest jednak dzierżawa gruntów od KOWR. By móc przystąpić do przetargu, należy mieć status rolnika indywidualnego, nie mieć zaległości finansowych względem KOWR, Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz ZUS i KRUS. Grunty, które chcemy wydzierżawić, muszą być położone na terenie zamieszkanej przez nas gminy lub gminy sąsiedniej.
Czynsz dzierżawny określany jest przez KOWR w średniej cenie decytony (dt) pszenicy na hektar.
Jak uzyskać wpis do ewidencji producentów?
Każda osoba, która posiada zwierzęta hodowlane lub chce otrzymywać dopłaty z Unii Europejskiej, administrowane przez ARiMR lub KOWR, musi uzyskać numer identyfikacyjny oraz wpisy do krajowego systemu ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych i ewidencji wniosków o przyznanie płatności.
Wpis do ewidencji producentów mogą uzyskać producenci rozumiani jako:
- producent rolny,
- posiadacz zwierzęcia,
- organizacja producentów,
- beneficjent programów rybackich,
- podmiot prowadzący zakład utylizacyjny,
- potencjalny beneficjent.
Formularz wniosku o wpis do ewidencji producentów można dostać w biurach powiatowych i oddziałach regionalnych ARiMR oraz znaleźć na stronie internetowej. Należy go wypełnić i wraz z kompletem załączników złożyć do kierownika biura powiatowego ARiMR właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę wnioskodawcy.
Kto musi płacić składki do KRUS?
Rozpoczęcie działalności rolniczej jest związane z obowiązkowym ubezpieczeniem w KRUS. Jest nim objęty każdy rolnik, zamieszkujący i prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek działalność rolniczą w pozostającym w jego posiadaniu gospodarstwie rolnym o powierzchni powyżej 1 ha przeliczeniowego użytków rolnych lub dział specjalny produkcji rolnej. Objęci tym ubezpieczeniem mogą być także współmałżonek oraz domownicy rolnika, jeśli stale pracują w gospodarstwie, nie podlegają innemu ubezpieczeniu społecznemu i nie mają ustalonego prawa do emerytury, renty lub innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Z podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu rolniczemu nie można zrezygnować. Każdy rolnik, który mu podlega, powinien bez wezwania stawić się w ciągu 14 dni do ubezpieczenia we właściwej jednostce KRUS. Czas ten liczony jest od dnia, w którym zostały spełnione warunki do objęcia tym ubezpieczeniem. Z kolei objęcie ubezpieczeniem w KRUS ustaje od dnia następującego po dniu, w którym ustały okoliczności uzasadniające podleganie temu ubezpieczeniu.
Składki na ubezpieczenie społeczne rolników naliczane są w wymiarze miesięcznym. Rolnik ma obowiązek opłacać je za wszystkie osoby w gospodarstwie, które podlegają ubezpieczeniu.
Jakie są ubezpieczenia obowiązkowe dla rolników?
Ubezpieczenia dla rolników w Polsce dzielą się na dwie grupy: obowiązkowe oraz dobrowolne. Do tych pierwszych zalicza się ubezpieczenie OC rolnika oraz ubezpieczenie budynków rolniczych. Musi je mieć każda osoba, która zaczyna działalność rolniczą, posiada areał o powierzchni powyżej 1 ha i opłaca podatek rolny. Kolejne obowiązkowe ubezpieczenia dla rolników to ubezpieczenie upraw rolnych oraz z tytułu posiadania pojazdu.
Rolnicy mogą także wykupić ubezpieczenia dobrowolne. Zaliczają się do nich ubezpieczenia:
- odpowiedzialności cywilnej rolników,
- budynków wchodzących w skład gospodarstwa,
- upraw rolnych,
- odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.
Co podlega podatkowi rolnemu?
Rolnicy zobowiązani są także do opłacania podatku rolnego. Podlegają mu gospodarstwa, w których grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, posiadają łączną powierzchnię przekraczającą 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy. Podstawa opodatkowania obliczana jest w zależności od formy użytków rolnych.
Wartość podatku rolnego za rok podatkowy dla gruntów gospodarstwa rolnego ustalana jest poprzez mnożenie 1 ha przeliczeniowego gruntów oraz równowartości pieniężnej 2,5 q żyta, z kolei dla innych gruntów 1 ha mnoży się przez równowartość pieniężną 5 q żyta.
Średnią cenę skupu żyta ustala się na podstawie komunikatu Prezesa GUS, ogłaszanego publicznie do 20 października roku poprzedzającego rok podatkowy.
Rolnik może uzyskać ulgę podatkową z tytułu klęsk żywiołowych oraz ulgę na zakończoną inwestycję, obejmującą:
- budowę lub modernizację budynków inwentarskich służących do chowu, hodowli i utrzymywania zwierząt gospodarskich oraz obiektów służących ochronie środowiska,
- zakup i zainstalowanie: deszczowni, urządzeń melioracyjnych i urządzeń zaopatrzenia gospodarstwa w wodę, urządzeń do wykorzystywania na cele produkcyjne naturalnych źródeł energii (wiatru, biogazu, słońca, spadku wód) – jeżeli wydatki te nie zostały sfinansowane w całości lub w części z udziałem środków publicznych.
Gdzie początkujący rolnik może szukać informacji?
Zebrane powyżej informacje to zaledwie niewielka część wiedzy, którą każdy rolnik powinien posiąść. Odpowiedzi na większość popularnych pytań początkujący gospodarz może szukać na stronach Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Centrum Doradztwa Rolniczego itd.
oprac. na podstawie materiałów CDR Zuzanna Ćwiklińska
fot. envato elements
