W ciągu ostatnich dziesięcioleci znacznie zmniejszył się odsetek przypadków wścieklizny. Jednak są na świecie regiony, gdzie wścieklizna zbiera swoje żniwo. W południowo-wschodniej Azji i Afryce rocznie z powodu wścieklizny umiera około 59 tys. osób, z tego 35 tys. w krajach azjatyckich i 21 tys. w krajach afrykańskich.
Światowy Dzień Wścieklizny po raz pierwszy zorganizowano 8 września 2007 w Atlancie. Współfinansowany był przez światowe organizacje: Zdrowia (WHO), Zdrowia Zwierząt (OIE) i Pan American Health Organization (PAHO/AMRO). W latach wcześniejszych obchodzony był jako Dzień Wścieklizny w USA i Wielkiej Brytanii. Inicjatorem tego święta była amerykańska organizacja non-profit Global Alliance for Rabies Control (ARC) i Ośrodków Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) w Stanach Zjednoczonych.
Światowy Dzień Walki z Wścieklizną ma na celu:
- podnoszenie świadomości na temat skutków tej choroby u zwierząt i ludzi,
- propagowanie wiedzy na temat jej zapobiegania,
- eliminowanie choroby u ludzi przez zwalczanie wścieklizny wśród zwierząt.
Wścieklizna w Polsce
W Polsce dynamiczny rozwój wścieklizny występujący po II wojnie światowej zahamowany został od 1993 r., kiedy po raz pierwszy przeprowadzono doustną immunizację lisów wolno żyjących. W 2020 r. na terenie całego kraju stwierdzono 12 przypadków wścieklizny. Dwa z nich dotyczyło zwierząt domowych i 10 zwierząt dzikich. U zwierząt domowych wściekliznę zdiagnozowano u jednego psa oraz u jednej sztuki bydła. W 2021 roku odnotowano łącznie 110 przypadków wścieklizny u zwierząt, nie tylko tych dziko żyjących, ale też domowych, np. kotów. Do sierpnia 2022 roku potwierdzono 30 przypadków.
Przepisy prawa
Obowiązkowemu ochronnemu szczepieniu przeciwko wściekliźnie, zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt podlegają psy powyżej 3. miesiąca życia. Posiadacze psów są obowiązani zaszczepić je przeciwko wściekliźnie w terminie 30 dni od dnia ukończenia przez psa 3. miesiąca życia, a następnie nie rzadziej niż co 12 miesięcy od dnia ostatniego szczepienia. Szczepień tych dokonują lekarze weterynarii. Po przeprowadzeniu szczepienia posiadaczowi psa wydaje się zaświadczenie lub dokonuje się wpisu w paszporcie.
Wścieklizna – jak dochodzi do zakażenia?
Wścieklizna jest groźną chorobą zakaźną. Najczęściej spowodowana jest pogryzieniem przez zakażone zwierzę domowe lub dzikie, które jest jej nosicielem. Do zakażenia dochodzi poprzez przeniesienie wirusa ze śliną do rany.
Najczęściej zarazki przenoszą:
- lisy,
- jeże,
- wiewiórki,
- nietoperze,
- psy,
- zwierzęta udomowione zarażone wścieklizną (np. krowy, sarny, psy, koty).
Eksperci przypominają, że niewielkie gryzonie nie przenoszą wścieklizny na człowieka, dlatego pokąsanie przez szczura, chomika czy mysz nie stanowi wskazań do szczepień.
Aby uniknąć zakażenia:
- unikaj kontaktu ze zwierzętami dzikimi,
- nie dotykaj znalezionych martwych zwierząt – fakt ten należy zgłosić policji, straży miejskiej lub służbom weterynaryjnym,
- dbaj o regularne szczepienia swoich pupili,
- nie wypuszczaj z domu kotów i psów bez kontroli.
Co robić w razie ugryzienia?
Po pogryzieniu lub oślinieniu przez zwierzę dzikie lub domowe bez książeczki szczepień ranę należy dokładnie przemyć kilkakrotnie wodą z mydłem oraz zdezynfekować i bezwzględnie zgłosić się do lekarza. Prawdopodobnie zaleci on szczepienie przeciwko wściekliźnie i przeciwko tężcowi.
Oprac. Angelika Drygas
Źródło: gov.pl i „Wścieklizna w Polsce w roku 2020” – Marian Flis
fot. envato elements
