Statystyki są porażające – co piąty Polak cierpi na zaburzenia pamięci, a jedna na 10 osób powyżej 65. roku życia zachoruje na chorobę Alzheimera lub inną chorobę otępienną (podaje PAP MediaRoom). Eksperci w czasie konferencji z okazji otwarcia Centrum Leczenia Zaburzeń Pamięci Affidea w Warszawie podkreślali, że nigdy nie jest za późno na leczenie.
Jak zachowują się osoby chore na demencję?
Przede wszystkim chorzy zapominają, jak wykonuje się czynności dnia codziennego, np. jak włączyć zmywarkę, czy komputer. Chorzy nie mogą doczytać strony książki, wychodzą nieubrani na ulicę, zapominają o bieżących sprawach. W ich głowie panuje mętlik.
Demencja – dlaczego cierpi cała rodzina?
To bardzo ciężka choroba, która angażuje wszystkich członków rodziny. Z pacjentem trzeba być przez cały dzień, ponieważ może sobie zrobić krzywdę. – Otępienie dotyka nie tylko pacjenta, ale całą jego rodzinę. Chory wymaga opieki często przez całą dobę, czemu towarzyszy przewlekły stres i wyczerpanie opiekuna. W miarę postępu choroby pacjent jest coraz mniej samodzielny i coraz bardziej bezkrytyczny do swoich zaburzonych zachowań. Staje się coraz silniej zależny od opiekuna. Bez czynnego udziału opiekuna nie można skutecznie prowadzić długoterminowej terapii – czytamy na stronie Polskiego Towarzystwa Alzheimerowskiego.
Demencja – jakie wsparcie można uzyskać?
Opiekunowie mogą wspierać się profesjonalną pomocą gwarantowaną przez Podstawową opiekę medyczną (POZ), chodzi o pielęgniarkę, która wspomoże rodzinę i chorego. Sporo informacji można też wyczytać na stronie Stowarzyszenia Opiekunów Osób Chorych na Alzheimera.
Demencja – chorzy wstydzą się objawów
Prof. Maria Barcikowska z Kliniki Neurologii szpitala klinicznego MSWiA podkreśla, że pacjenci umniejszają swoje objawy i maskują je. Dodaje, że 75 proc. rozpoznań choroby Alzheimera stawiają lekarze POZ, a tylko 76 tys. wizyt konsultują neurolodzy i psychiatrzy. Dane z NFZ pokazują, że w Polsce jest ok. 600 tys. pacjentów z chorobą Alzheimera.
Jak ulepszyć system zdrowotny dla chorych na otępienie?
Eksperci podkreślają, że powinny powstać centra diagnostyczne, a w rodzinie chorego pojawić się koordynator jak w przypadku schorzeń onkologicznych, np. aby podawać leki dożylnie. – Tu widzę ewidentną rolę sytemu opieki zdrowotnej. Jeśli lekarz POZ lekceważy objawy, zalecam, by uprzeć się, że chcemy z chorym pójść do specjalisty. Kłopotem jest stawianie diagnozy >>otępienie<<, bez opisu, jakiego typu to otępienie – analizuje prof. Jacek Staszewski, zastępca Kierownika Kliniki Neurologii WIM, kierownik medyczny Centrum Leczenia Zaburzeń Pamięci Affidea.
Demencja – dlaczego opiekuni są tak istotni?
Chory na spotkanie z lekarzem powinien pójść z opiekunem, który w sposób obiektywny opowie o symptomach pacjenta. Niestety, wielokrotnie senior na wizytę idzie sam. – W Polsce 20 proc. populacji skarży się na zaburzenia pamięci, a 13 proc. ma kogoś bliskiego z chorobą Alzheimera. Szacuje się, że ok. 200 tys. to osoby z nierozpoznaną chorobą Alzheimerem, po udarze albo ze stwardnieniem rozsianym – podaje prof. Staszewski. – W samej Warszawie żyje 10 tys. nowych chorych z demencją. To olbrzymie wyzwanie dla sytemu opieki zdrowotnej. Problemem jest też to, że w Polsce rozpoznajemy otępienia późno: w fazie umiarkowanej bądź zaawansowanej.
Czym jest otępienie?
Otępienie, inaczej demencja, to obniżenie sprawności intelektualnej wywołane organiczną chorobą mózgu. To zespół objawów obejmujący zaburzenia funkcji poznawczych i objawy pozapoznawcze, czyli zaburzenia zachowania, zaburzenia psychotyczne i zaburzenia nastroju. Do funkcji poznawczych zalicza się: pamięć, myślenie, spostrzeganie, funkcje językowe, funkcje wzrokowo-przestrzenne oraz funkcje wykonawcze – czytamy na stronie Polskiego Towarzystwa Alzheimerowskiego.
Przyczyny demencji
U seniorów najczęstszą przyczyną otępienia jest choroba Alzheimera – ok. 70 proc. zespołów otępiennych. A jakie są inne typy otępień? Polskie Towarzystwo Alzheimerowskie podaje: otępienie naczyniopochodne i mieszane (naczyniopochodne zmiany patologiczne współwystępujące ze zwyrodnieniem alzheimerowskim), otępienie czołowo-skroniowe, otępienie z ciałami Lewy’ego i w chorobie Parkinsona.
Profilaktyka demencji
Podstawowym czynnikiem ryzyka jest podeszły wiek, choć zdarza się, że chorują osoby w wieku 50-60 lat. Okazuje się także, że choroba długo nie daje objawów. Wczesne rozpoznanie natomiast opiera się o biomarkery i obrazowanie. Im wcześniej choroba zostanie wykryta, tym szybciej można opracować plan leczenia i podać leki. Pomoże także ruch, dieta śródziemnomorska, rozwijanie pasji. Uwaga! Odpowienie leczenie chorób układu sercowo-naczyniowego może również zapobiec demencji!
oprac. Angelika Drygas
fot. envato elements
Źródło informacji: PAP MediaRoom, Serwis Zdrowie
