Czym są nowalijki? To młode warzywa rodzimych gatunków, które możemy kupić już w marcu oraz kwietniu. Pochodzą najczęściej z upraw szklarniowych, te późniejsze rosną już w gruncie. Bardzo często te pierwsze wiosenne warzywa są importowane, nie zawsze pochodzą z od krajowych rolników, trzeba na nie szczególnie uważać! Warzywa szklarniowe choć nie mają tyle witamin co te pochodzące z gruntu, to i tak są bezpieczniejsze niż te, które przybyły do nas z bardzo daleka.
Najpopularniejsze nowalijki
Do nowalijek należą m.in. sałata, cebula dymka, botwina, kalarepa, papryka, pomidory, szpinak, natka pietruszki, ogórek, rzodkiewka, szczypiorek. Najzdrowsze są rodzime warzywa gruntowe, pojawiają się w maju-czerwcu. Dzięki temu, że są uprawiane w bezpieczniejszy sposób, są bardziej wskazane do codziennego spożycia.
Czy nowalijki są zdrowe?
Nowalijki są pełne witamin, zwłaszcza C i A. Ich działanie polega na zapobieganiu stresowi oksydacyjnemu i zapaleniom. Ponadto częste spożywanie warzyw przeciwdziała chorobom układu krążenia, sprzyja poprawie wyglądu (cery i włosów). Nowalijki zawierają także składniki mineralne, jak: wapń, cynk, potas, sód, fosfor.
Azotany w nowalijkach?
Warto wybierać nowalijki z uprawy ekologicznej lub gruntowej. Jednak także te pochodzące ze szklarni nie powinny przekraczać norm dotyczących dopuszczania produktów do sprzedaży. EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) ściśle określił poziomy norm azotanów w warzywach. W sklepie nie powinny więc znaleźć się nowalijki, które zawierają pozostałości środków ochrony roślin. – W roku 2021 w ramach urzędowych badań i kontroli PIORiN w skali kraju pobrała około 4000 próbek płodów rolnych, w tym 80 próbek nowalijek. Badania laboratoryjne wykazały śladowe ilości pozostałości środków ochrony roślin w około 37% przebadanych próbek, które jednak nie przekraczały dopuszczalnych poziomów pozostałości środków ochrony roślin tzw. NDP – czytamy na www.piorin.gov.pl (Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa – nadzoruje stosowanie środków ochrony roślin w produkcji roślinnej).
Jak przygotowywać nowalijki?
Młode warzywa należy dokładnie oczyścić. Wskazane jest także moczenie sałaty przez pól godziny i dokładne mycie warzyw w ciepłej wodzie. Nowalijki korzeniowe należy obrać ze skórki (raczej cienko), sałatę należy rwać, a ogórki kroić w plasterki. Młode warzywa należy przechowywać w lodówce, najlepiej w papierze lub można owinąć je w papierowy ręcznik. Unikamy foliowych torebek! Wybierajmy nowalijki o naturalnym zapachu oraz te, które nie są zbyt duże i "idealne". Szukajmy tych twardych i o gładkiej skórce. Unikajmy produktów z przebarwieniami i pleśnią.
Które z nowalijek zawierają najwięcej witaminy C?
Prym wiedzie natka pietruszki (w 100 g natki znajdziemy ok. 170 mg witaminy C), następnie szczypiorek (ok. 58 mg) i rzodkiewka (ok.15 mg).
Oprac. Angelika Drygas
Fot. envato elemenets
Źródło. gov.pl, Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, dietetycy.org