Spora część polskiego społeczeństwa jest narażona na zachorowanie na cukrzycę typu 2. Dlaczego? Według Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego praktycznie bez względu na wiek warto wykonywać coroczne badanie przesiewowe w kierunku cukrzycy. Kto powinien uważać? Przede wszystkim osoby z nadwagą lub otyłością, ze wskaźnikiem BMI równym lub powyżej 25, obwodem talii w przypadku kobiet równym lub powyżej 80 cm, a mężczyzn 94 cm. Okazuje się, że to ponad połowa dorosłych w Polsce. Badaniu powinny poddać się osoby, które stronią od aktywności fizycznej, kobiety z przebytą cukrzycą ciążową czy z zespołem policystycznych jajników i z chorobami układu sercowo-naczyniowego. PAP MediaRoom podaje, że ok. 70 proc. Polaków nie rusza się w tygodniu więcej niż 150 minut – to alarmujące dane.
Jak nie zachorować na cukrzycę typu 2?
Kluczowe jest zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna i pilnowanie prawidłowej wagi. Aby realizować te postulaty, nie trzeba ani drakońskich diet, ani wyczerpujących ćwiczeń. Ważne jest także:
- unikanie używek,
- prawidłowa ilość i higiena snu,
- regulacja stresu,
- zadowalające relacje międzyludzkie.
– Moglibyśmy zapobiec ponad 93 proc. przypadkom cukrzycy typu 2, stosując się do zaleceń zdrowego stylu życia – potwierdza lek. Alicja Baska z Zakładu Medycyny Stylu Życia, Szkoła Zdrowia Publicznego CMKP w czasie swojego wystąpienia zatytułowanego „Medycyna stylu życia a cukrzyca typu 2 – klucz do prewencji, klucz do interwencji”. Według ekspertki stosowanie się do zasad zdrowego stylu życia może zapobiec ponad 80 proc. zawałów mięśnia sercowego czy o połowę obniżyć ryzyko udarów, a o blisko 40 proc. nowotworów.
Cukrzyca typu 2 i choroby towarzyszące
Specjaliści podkreślają, że cukrzyca typu 2 występuje w towarzystwie innych jednostek chorobowych, takich jak:
- nadciśnienie tętnicze,
- otyłość i nadwaga,
- hiperlipidemia,
- przewlekła choroba nerek,
- choroby układu krążenia.
Cukrzycy typu 2 – ważne badanie
Badanie EPIC (The European Prospective Investigation Into Cancer and Nutrition) dowiodło, jak ważne jest wprowadzenie zdrowych nawyków w kontekście zapobiegania cukrzycy typu 2. Okazało się także, że leki są mniej skuteczne niż zdrowe odżywianie i regularny ruch. W amerykańskim programie Diabetes Prevention Program (DPP), prowadzonym w latach 1996-2001 w 27 ośrodkach klinicznych w USA wzięło udział 3234 uczestników z rozpoznanym stanem przedcukrzycowym i/lub wysokim ryzykiem cukrzycy typu 2. Wszyscy zostali podzieleni na różne grupy:
- osoby objęte Programem Zmiany Stylu Życia (DPP), stosujące dietę o obniżonej kaloryczności i zawartości tłuszczów i równolegle wprowadzające aktywność fizyczną (150 minut tygodniowo). Uczestnicy odbyli 16 spotkań grupowych w ciągu pierwszych 24 tygodni, potem spotykali się co dwa miesiące z minimum jedną indywidualną rozmową telefoniczną pomiędzy wizytami;
- osoby, które przyjmowały metforminę 850 mg dwa razy dziennie oraz korzystały ze standardowych porad dotyczących diety i aktywności fizycznej;
- osoby, które otrzymały placebo i korzystały ze standardowych porad dotyczących diety i aktywności fizycznej.
Okazało się, że u osób objętych Programem Zmiany Stylu Życia osiągnięto świetne wyniki – zmniejszenie ryzyka rozwinięcia się cukrzycy typu 2 w porównaniu do grupy placebo aż o 58 proc.
– To nie jest bardzo intensywna modyfikacja stylu życia, co więcej, okazało się, że szczególnie „responsywne” na tę interwencję były osoby powyżej 60. r.ż. W tej grupie wiekowej częstość występowania cukrzycy zmniejszyła się o 71 proc. Drugim ramieniem w tym badaniu były osoby, które przyjmowały metforminę. Ta interwencja okazała się skuteczna w przypadku 31 proc. badanych, czyli skuteczność (leku – przyp. red.) była blisko dwukrotnie niższa niż w przypadku interwencji z zakresu medycyny stylu życia – podkreśla lek. Baska. Co ciekawe, po 10 latach program wciąż działa i jest skuteczniejszy niż długoterminowe przyjmowanie leku czy placebo. Uczestnicy opóźnili bowiem rozwój cukrzycy typu 2 o około 4 lata, zmniejszyło się u nich także ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego.
prac. Angelika Drygas
fot. envato elements
Źródło: PAP MediaRoom, Wykład „Medycyna stylu życia a cukrzyca typu 2 – klucz do prewencji, klucz do interwencji”: II Seminarium Szkoły Zdrowia Publicznego CMKP w roku akademickim 2023/2024 - YouTube
