Bez glutenu

Kiedy dieta bezglutenowa może zaszkodzić?

Dieta bezglutenowa stała się ostatnio bardzo modna. Coraz więcej osób decyduje się na wykluczenie ze swojego menu glutenu, mimo braku wskazań lekarza. Czy taka praktyka ma w ogóle sens i czy nie stanowi zagrożenia dla zdrowia?

Coraz częściej, osoby zdrowe sięgają po produkty bezglutenowe. Dlaczego? Przyjęło się, że ten sposób odżywania jest zdrowszy, poprawia samopoczucie i pomaga zgubić nadprogramowe kilogramy. Prawda jest taka, że gluten nie szkodzi zdrowym osobom. Zbilansowanie diety pozbawionej glutenu nie należy do najprostszych. Pułapką jest wprowadzanie produktów specjalistycznych, ale wysokoprzetworzonych i eliminacja pełnoziarnistych zbóż zawierających gluten. W każdym z tych przypadków należy zwracać szczególną uwagę na wartość odżywczą spożywanej żywności.

Dieta bezglutenowa i jej zasady

Dieta bezglutenowa polega na wykluczeniu z jadłospisu produktów zawierających gluten, czyli białka występującego w pszenicy, jęczmieniu, życie i pszenżycie. Bazuje na spożywaniu owoców, warzyw, jaj, mięsa, ryb i przetworzonej żywności bezglutenowej. Według opinii laików dieta ta wyklucza węglowodany, co mija się z prawdą, ponieważ ryż czy ziemniaki nie mają glutenu, a są węglowodanami.

Dieta bezglutenowa a celiakia

Na dietę bezglutenową decydują się przede wszystkim chorzy na celiakię. To uczulenie na gluten, choroba autoimmunologiczna. Nawet minimalna ilość glutenu prowadzi do ostrej reakcji – organizm atakuje własne tkanki, co powoduje ból brzucha, nudności, wzdęcia, biegunkę. Osoby chore muszą przestrzegać diety do końca życia.

Dieta bezglutenowa i inne przypadłości

Oprócz celiakii często występuje schorzenie zwane nietolerancją glutenu, czyli nadwrażliwość na gluten. W tym stanie nie dochodzi jednak do uszkodzenia wyściółki jelita (jak w przypadku celiakii). Objawy są bardzo podobne: biegunka, wzdęcia, zaparcia, wypryski, zaburzenia miesiączkowania. Rzadziej spotykana jest ataksja glutenowa – choroba neurologiczna, powodująca problemy z chodzeniem, bieganiem, utrzymaniem równowagi, mową czy utratę koordynacji ruchów. Inną kwestią jest sama alergia na pszenicę, której symptomy to np. wysypka skórna, ból głowy czy kichanie. W tym przypadku można spożywać gluten znajdujący się w innych zbożach, jak żyto czy jęczmień.

Dieta bezglutenowa – ryzyko

Nieprzemyślane stosowanie diety bezglutenowej może przyczynić się do niedoboru składników odżywczych. Chodzi o błonnik pokarmowy, cynk, selen, witaminy z grupy B, żelazo. Rezygnacja z glutenu to trudne zadanie, ponieważ dodawany jest on do wielu produktów, nie tylko tych oczywistych, jak: makarony czy pieczywo, ale także wędliny, wyroby garmażeryjne, dania gotowe.

Dieta bezglutenowa a odchudzanie

Specjaliści potwierdzają, że dieta bezglutenowa nie ma działania odchudzającego. Być może, wyeliminowanie produktów wysokoprzetworzonych, które rzeczywiście szkodzą i zawierają gluten, może mieć wpływ na lepszą wagę, ale generalnie sama dieta nie ma takiego działania. Specjalistyczne produkty bezglutenowe są zazwyczaj dużo droższe niż te tradycyjne, a ich składy niestety nie zawsze są naturalne.

Zdrowe odżywianie z glutenem

Jedną ze zdrowszych diet jest dieta śródziemnomorska pełna pełnoziarnistych produktów glutenowych, które mają znaczenie w profilaktyce nadciśnienia i nowotworów. Lepiej nie eliminować glutenu na własną rękę, a poradzić się lekarza, który wskaże właściwą drogę. Pamiętajmy, artykuły glutenowe, ale pełnoziarniste są wskazane dla osób będących w grupie ryzyka chorób serca lub cukrzycy. Tego typu produkty pomagają zmniejszyć stężenie cholesterolu, czy regulować stężenie cukru we krwi.

Objawy celiakii

Objawy celiakii zależą głównie od wieku. W przypadku niemowląt jest to głównie: biegunka, wymioty i zaparcia. U nastolatków przejawia się niskim wzrostem i niedoborem masy ciała, późnym dojrzewaniem, aftami w jamie ustnej czy trudnościami w nauce oraz problemami ze strony układu trawiennego. Celiakia u dorosłych, objawia się, poza biegunką i wymiotami: