Rak piesi a statystyki
Rak piersi nie oszczędza Polek i wciąż atakuje kobiety bez względu na ich wiek. To najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet – stanowi 23 proc. wszystkich nowotworów w tej grupie – tak wynika z Krajowego Rejestru Nowotworów. Niestety, w naszym kraju śmiertelność z powodu raka piersi rośnie – w latach 2010-2016 współczynnik umieralności zwiększył się o 7,2 proc. Rak piersi jest drugą przyczyną zgonów wśród kobiet oraz główną przyczyną śmierci Polek od 20. do 44. roku życia. Rośnie też liczba zachorowań – w 2018 r. zdiagnozowano go u 19 tysięcy kobiet, a w 2020 – u 24 tysięcy.
Przyczyny umieralności na raka piersi
Głównymi bolączkami systemu są: niewystarczająca profilaktyka, zbyt mała ilość referencyjnych ośrodków i lekarzy onkologów. Na szczęście pojawiły się nowoczesne metody leczenia, które wdrożone i na wczesnym etapie rozwoju choroby i na zaawansowanym, dają dobre wyniki przy niewielkim obciążeniu i małej ilości działań ubocznych. Najgorszy dostęp do tych zdobyczy mają pacjentki z mniejszych miejscowości, a przecież w leczeniu raka czas ogrywa jedną z ważniejszych ról.
Mammografia w Polsce
W naszym kraju przesiewową, bezpłatną mammografią są objęte kobiety od 50. do 69. roku życia. Przed pandemią zgłaszało się niestety jedynie ok. 40 proc. kobiet. Ponadto edukacja jest ważna, samobadanie i regularne wizyty u specjalisty.
Badania genetyczne
Nawet zaawansowanego raka piersi można leczyć terapią celowaną. Na czym ona polega? Na niszczeniu tylko tych komórek, w których występuje nadmiar receptorów np. agresywnego raka HER2, bez wpływania na zdrowe komórki. Aby moc zastosować tę metodę, niezbędna jest dobra diagnostyka genetyczna. To ona umożliwia wdrożenie spersonalizowanego leczenia. Niezwykle istotne jest umożliwienie kobietom szybkiego dostępu do badań genetycznych i do specjalistów-genetyków:
– Część nowotworów ma podłoże genetyczne, a w tej chwili dostanie się do poradni genetycznej jest bardzo utrudnione, diagnostyka trwa długo. To jest obszar do poprawy. Diagnostyka genetyczna ma wpływ na decyzje terapeutyczne choćby w sprawie leczenia oszczędzającego pierś versus usunięcie całej piersi; badanie kaskadowe rodziny, czy są nosiciele wadliwego genu, a jeśli tak - proponowanie działań profilaktycznych, profilaktyczne usuwanie drugiej piersi i jajników, a także terapie celowane, które są dostępne nie tylko w zaawansowanym, ale i w wczesnym raku piersi – podkreśla dr Joanna Kufel-Grabowska z Katedry i Kliniki Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
Rak piersi a genetyka
Istnieje pięć jego podtypów molekularnych. Każdy z nich wymaga innego leczenia. Jednym z najbardziej agresywnych i niestety częstych (choruje ok. 20-25 proc. pacjentek) jest HER2-dodatni. Często dotyka on kobiety jeszcze przed menopauzą, które są aktywne zawodowo. Nowoczesne leki są szansą na w miarę normalne życie.
Nowe alternatywy podania leku – tabletka lub zastrzyk
Nowoczesne terapie mają być skuteczne, bezpieczne, ale i powinny gwarantować normalne funkcjonowanie. Kobiety chcą zachować dobrą jakość życia, pełnić wymarzone role społeczne: żon, matek, partnerek, córek. W wielu przypadkach medycyna daje możliwość wyboru, czyli terapię w postaci tabletek lub w formie wstrzyknięcia podskórnego zamiast wlewów dożylnych. Raka piersi leczy się latami, więc takie możliwości są potrzebne. Leczenie podskórne czy tabletkowe zmniejsza także ryzyko powikłań.
– Ponadto skraca czas pobytu pacjentki w szpitalu w stosunku do czasu podania leków dożylnych, poprawia jakość jej życia, zmniejsza kontakt z personelem medycznym, co też wiąże się z mniejszą liczbą powikłań. A przede wszystkim zmniejsza poczucie choroby – tłumaczy Joanna Kufel-Grabowska. W przypadku podania tabletek leczenie ma miejsce w domu. Przy czym skuteczność tych metod jest taka sama. Obecnie lekarze walczą o to, aby te leki były refundowane, ponieważ są niezwykle skuteczne, przy czym dostęp do tej terapii jest zadowalający.
oprac. Angelika Drygas
fot. envato elements
Źródło informacji: PAP MediaRoom
