Dane Instytutu Żywienia i Żywności z 2018 roku przerażają. Dzieci w naszym kraju zaliczane są do tych najszybciej tyjących w Europie. W latach 70. XX wieku problem dotyczył mniej niż 10% uczniów, w obecnych czasach już ponad 22%. Inne raporty (podajemy za Narodową Izbą Kontroli – NIK), które był opracowane na zlecenie ministra zdrowia podają, że w 2018 roku nadwagę miało około 30,5% dzieci w wieku szkolnym. Dwa lata temu NIK opublikował badania o dostępności profilaktyki i leczenia dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami metabolicznymi wynikającymi z otyłości i innych chorób cywilizacyjnych. Niestety, w badanym czasie – od stycznia 2018 r. do końca marca 2020 r., przebieg leczenia nie był zadowalający.
Otyłość dzieci w Polsce
W Polsce wciąż brakuje skutecznej i darmowej opieki dla dzieci z otyłością. Raport pokazał skalę problemu, kontrolerzy wzięli pod lupę dokumenty medyczne 644 pacjentów w wieku od 2 do 18 lat. Nadwagę lub otyłość stwierdzono u 140 pacjentów, czyli u 22%, z tego 91 miało nadwagę (65%), a 49 (35%) cierpiało na otyłość. Nadwaga dotyczyła w równym stopniu chłopców co dziewczynki, na otyłość częściej chorowali chłopcy. Te zaburzenia najczęściej diagnozowano w grupie wiekowej 10-14 lat, najrzadziej wśród dzieci w wieku od 2 do 4 lat.
Edukacja i profilaktyka w walce z nadwagą u dzieci
Niezwykle ważną rolę w zapobieganiu nadwadze i otyłości odgrywa propagowanie zdrowego stylu życia. Już od najmłodszych lat należy zachęcać maluchy do aktywności fizycznej i kształtować dobre nawyki żywieniowe. Działania te powinny być wsparte przez rozmaite instytucje, samorządy i placówki lecznicze, a także szkoły i przedszkola. Ważne jest dobranie odpowiednich narzędzi do grup wiekowych, aby przekaz był i jasny, i ciekawy. Dlatego warto wykorzystywać w tych programach nowoczesne technologie, np. opaski monitorujące aktywność fizyczną czy aplikacje, projekty powinny zakładać rozwiązania interaktywne.
Otyłość u dzieci – konsekwencje
Zmiana stylu życia, nawyków żywieniowych i zwiększenie aktywności fizycznej są w stanie zatrzymać rozwój zaburzeń metabolicznych. To tak niewiele, a jednak trudno jest wprowadzić te wytyczne do codziennego życia. A warto. Nadmierna masa ciała przyczynia się do rozwoju, m.in.
- cukrzycy typu 2,
- chorób układu sercowo-naczyniowego,
- nowotworów,
- zaburzeń hormonalnych i metabolicznych,
- zmian zwyrodnieniowych układu kostno-stawowego,
- depresji,
- alienacji społecznej.
Dzieci i młodzież z otyłością są także narażone na wiele innych schorzeń, które prowadzą do obniżenia jakości i długości ich życia.
Przyczyny otyłości u dzieci:
- predyspozycje genetyczne,
- zła dieta – zezwalanie na słodkości od najmłodszych lat,
- fast foody, tłuste, smażone dania,
- siedzący tryb życia (np. przed komputerem),
- brak regularnej aktywności fizycznej.
Sposoby na walkę z otyłością:
- systematyczne, mało obfite posiłki, 5 dziennie (w tym dwie zdrowe przekąski, 3 bardziej rozbudowane posiłki); ważne, aby wyglądały apetycznie,
- wyeliminowanie tzw. fast foodów, tłustego jedzenia, słodyczy – sprawdzi się gotowanie na parze, duszenie potraw, a także zastępowanie cukru np. ksylitolem,
- zdrowe śniadanie do szkoły zamiast pieniędzy na gotowe jedzenie,
- wspólna aktywność fizyczna, np. cotygodniowe wyprawy na basen czy przejażdżkę rowerem,
- zapisanie dziecka na zajęcia sportowe,
- porzucenie krytyki wyglądu dziecka, wspieranie i chwalenie za postępy zamiast wytykania niedoskonałości,
- w razie potrzeby warto poradzić się dietetyka czy psychologa.
Oprac. Angelika Drygas
fot. envato elements
Źródło: nik.gov.pl, ncez.pzh.gov.pl
