Co to są dożynki?
Dożynki wieńczą żniwa, organizowane są w sierpniu i wrześniu. To święto, podczas którego rolnicy mają szansę na zabawę po ciężkiej pracy w polu oraz wyrażają wdzięczność za udane zbiory. Wiele się wtedy dzieje. Można spróbować lokalnych produktów oraz obejrzeć maszyny rolnicze. Pojawiają się takie elementy jak wieniec dożynkowy, chleb wypiekany z mąki z zebranego zboża oraz witacze, czyli słomiane kukły o różnych kształtach. Świetnie promują rolnictwo oraz integrują społeczności z małych miejscowości. Wydarzeniu przewodniczą Starosta i Starościna, udział w nim bierze również Gospodarz – kapłan, jeśli dożynki mają wymiar sakralny lub przedstawiciel samorządu, jeśli mają charakter świecki. Święto uświetniają występy, tańce oraz śpiew.
Jak wybrać strój dożynkowy?
Strój dożynkowy zależy od tego, jaką funkcję pełnimy. Jeżeli jesteśmy jedynie gośćmi na wydarzeniu, wybór ubrania jest dowolny. Ubieramy to, w czym czujemy się komfortowo. Zwracamy jedynie uwagę na to, jaka jest pogoda oraz w jakim miejscu odbywają się dożynki – najczęściej organizowane są na świeżym powietrzu. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby ubrać się wygodnie, ale nie przesadzimy, ubierając się w strój odświętny. Sytuacja wygląda inaczej, kiedy jesteśmy przedstawicielami stowarzyszenia czy samorządu, prowadzimy wydarzenie lub występujemy na scenie.
Strój oficjalny w czasie dożynek – mężczyźni
Strój oficjalny będzie odpowiedni dla osób pełniących funkcję reprezentacyjną społeczności. W przypadku mężczyzn stosowny będzie pełny garnitur, nie jest on jednak wymagany. Ponieważ dożynki odbywają się latem i wysokie temperatury mogą utrzymywać się nawet do końca września, wystarczy sama koszula, eleganckie spodnie oraz buty.
Strój oficjalny w czasie dożynek – kobiety
Dla kobiet odpowiedni będzie garnitur damski, tak samo jak sukienka czy spódniczka i koszula. Ze względu na charakter święta, panie mogą sobie pozwolić na wyraziste kolory – czerwień czy kolor pomarańczowy, ale stonowany beż czy odcienie szarości także będą pasować. Nie zawsze sprawdzą się obcasy, ponieważ mogą utykać w ziemi lub utrudniać chodzenie na nierównym terenie. Warto wtedy postawić na eleganckie sandały lub czółenka.
Strój ludowy na dożynkach
Na dożynkach w stroju ludowym pojawiają się ci, którzy występują na scenie, a szczególnie zespoły taneczne. Ciekawe jest ich pochodzenie. Pojawiły się na przełomie XIX i XX w., gdy nastąpiło uwłaszczenie chłopów, a gospodarka i przemysł zaczęły się rozwijać. Wzrosła zamożność chłopów, więc mogli pozwolić sobie na drogie tkaniny. Ich wygląd był uzależniony m.in. od regionu, w którym powstał i warunków pogodowych, a zdobienia – od zamożności danego mieszkańca wsi. Sama nazwa stroju ludowego określa ubiór odświętny, uroczysty, reprezentacyjny i obrzędowy. Wkładany był na szczególne okazje rodzinne, wydarzenia na wsi czy do kościoła. Określał pochodzenie mieszkańca wsi, jego więź ze społecznością, ale także wiek i pozycję.
Elementy stroju ludowego
Strój ludowy składa się z kilku elementów. Mężczyźni wkładają kurtkę, pod nią koszulę, a do tego odpowiednie spodnie. Obwiązują talię pasem, głowę natomiast nakrywają kapeluszem. U kobiet ważne są długie spódnice, szczególnie efektowne w czasie tańca, gorsety oraz dodatki – korale, wisiorki, broszki i spinki. Ich głowy mogą przyozdabiać wieńce z kwiatów, nawiązujące do tradycji dożynek. Wcześniej wieniec niosła jedna kobieta, najlepsza ze żniwiarek, na głowie lub rękach, czasem przy pomocy innych, zależnie od jego ciężaru. Był nazywany „plonem” ze względu na to, że był wyplatany z tego, co zebrano w trakcie żniw. Prowadziła przez wieś pochód żniwiarzy, ubranych odświętnie i niosących oczyszczone narzędzia rolnicze oraz kwiaty. Wieniec był święcony, a później odnoszony do domu gospodarza dożynek.
Detale w strojach dożynkowych
Jednak w strojach ludowych wzrok najbardziej przykuwają zdobienia, czyli kolorowe hafty oraz koronki. Najczęściej inspirowane są roślinami, a przede wszystkim barwnymi kwiatami.
oprac. Teresa Karwacka
fot. envato elements i pixabay
