Wełniany sweterek na t-shirt w letni wieczór? Owszem, bo wełna ma doskonałe właściwości izolacyjne. Latem chłodzi, w chłody – grzeje

Dobra moda

Dlaczego warto stawiać na tkaniny naturalne?

Włókna naturalne są wykorzystywane od setek lat do produkcji nie tylko odzieży. Są to tzw. biopolimery pochodzenia zwierzęcego (zawierające głównie białka) i roślinnego (składające się głównie z celulozy). Jedną z ich najbardziej pozytywnych cech jest to, że nie szkodzą środowisku, ale mają też wiele właściwości, które służą naszemu ciału.

Włókna naturalne są uważane za surowiec odnawialny, mający wiele zalet, w tym dużą sztywność i wytrzymałość oraz właściwości biodegradowalne, czyli rozkładają się w ziemi z pomocą mikroorganizmów. Pochodzą zazwyczaj od zwierząt i roślin, a także z naturalnych minerałów. Wśród włókien naturalnych pochodzenia roślinnego znajdują się bawełna, konopie i len. Naturalne włókna zwierzęce obejmują wełnę – głównie owiec i alpak, jedwab, angorę (wełnę z włosia królików angorskich), kaszmir (wełnę z kóz kaszmirskich).

Bawełna zrobiona jest z puszystych włókien. Tkaniny bawełniane mają tę zaletę, że są miękkie i wygodne, trwałe, a jednocześnie oddychające. Bawełna to tkanina przeznaczona na każdą pogodę – jej struktura włókien zapewnia chłód latem, a zimą zapewnia warstwę dodatkowej izolacji. Jedną z cech wyróżniających bawełnę jest jej wytrzymałość. Tkaniny bawełniane od dawna są polecane osobom o wrażliwej skórze. Bawełna nie powoduje alergii skórnych, dlatego wykorzystuje się ją w bandażach i gazach.

Dlaczego wybrać len?

Len to świetnie oddychające włókno. Jego zdolność do odprowadzania wilgoci daje komfort w cieplejszym klimacie. Tkaniny lniane, co udowodniono naukowo, są bardzo chłonne ze względu na swoją strukturę molekularną. Ich wydrążone włókna potrafią wchłonąć wilgoć równą 20% ich masy, zanim tkanina da się odczuć jako wilgotna. Lniane koszule noszone podczas upałów nie będą tak wilgotne w dotyku, jak choćby bawełna, a tkanina wchłonie większość nieprzyjemnego zapachu, jeśli taki się pojawi, ponieważ len szybko odprowadza wilgoć. W ten sam sposób umożliwia większy przepływ powietrza do ciała, dzięki czemu lniane ubrania są przewiewne i wygodne. Ponieważ len świetnie odprowadza wilgoć, słabo mnożą się na nim bakterie i grzyby. Dlatego jest szczególnie polecany osobom o wrażliwej skórze i alergikom.

A co z mitycznymi właściwościami przeciwsłonecznymi lnu? Wbrew obiegowej opinii len nie chroni zbyt dobrze przed słońcem. Do oceny takich właściwości tkanin używa się skali współczynnika UPF (ang. ultraviolet protection factor). Ten współczynnik ochrony przed promieniowaniem ultrafioletowym to numeryczna ocena nadawana odzieży, która wskazuje, jak skutecznie materiał blokuje promieniowanie ultrafioletowe (UV). Wartość UPF 25 oznacza, że tylko 1/25 (lub 4%) promieniowania UV może przedostać się przez tkaninę. Średni współczynnik UPF bawełnianej lub lnianej koszulki wynosi około 5, co oznacza, że przepuszczają one 1/5 promieni słonecznych przez skórę. Niestety to ilość, która wystarcza, aby spowodować oparzenia słoneczne lub zwiększyć ryzyko raka skóry. Istnieją badania, z których wynika, że farbowany naturalnie len i inne naturalne włókna zwiększają nieco ten współczynnik. Jest to jednak na tyle niewiele, że zakładając bawełnę czy len, musimy pamiętać o kremie z filtrem.

Zobacz także: Zakupy w second-handzie: co warto kupić, będąc w lumpeksie? Z czego zrezygnować?

Zalety wełny

A co może wełna? To włókno wręcz doskonałe. Jest naturalnym izolatorem, zapewnia ciepło jak żaden inny. Ale skoro izolator, to działa w dwóch kierunkach. To wszechstronne włókno reguluje temperaturę, zapewniając przytulność w chłodne dni i przyjemny chłód, gdy na zewnątrz jest ciepło. Każde włókno wełny przypomina zwiniętą sprężynę, dzięki czemu jest niezwykle elastyczne. Włókna wełny można rozciągnąć do 50% w stanie mokrym i 30% w stanie suchym, ale po uwolnieniu nadal wracają do pierwotnego kształtu. Ta sprężynowata struktura zapewnia również wełnie odporność na ściskanie. Włókna wełny można zginać ponad 20 000 razy, zanim pękną. Wełna jest higroskopijna, co oznacza, że ma zdolność wchłaniania wilgoci i wygrywa w tym przypadku nawet z lnem. Gdy wilgotność otaczającego powietrza wzrasta i spada, włókno pochłania i uwalnia parę wodną. Wełna jest w stanie wchłonąć wilgoć równą 30% swojej wagi, zapobiegając uczuciu wilgoci i zimna w dotyku. Złożona struktura chemiczna wełny umożliwia również wchłanianie i blokowanie nieprzyjemnych zapachów. Wełna uwalnia je dopiero podczas prania. A jeśli szukacie włókna, które rzeczywiście ma pewne właściwości chroniące przed promieniowaniem UV, to jest to wełna. W zależności od gęstości tkaniny oraz sposobu jej obróbki lub farbowania, odzież wełniana ma zwykle współczynnik UPF od 20 do 50. Warto zauważyć, że współczynnik UPF znacznie spada, gdy jakakolwiek tkanina jest mokra.

Jakie materiały na upał?

Jedwab jest przędzony z delikatnych nici wytwarzanych przez jedwabniki. Błyszczący połysk i miękkość w dotyku sprawiają, że jest to ceniony materiał do produkcji ekskluzywnej mody i luksusowej pościeli. Wyjątkowa zdolność jedwabiu do regulowania temperatury zapewnia chłód latem i ciepło zimą. Jedwab słynie z wytrzymałości i trwałości. Jest jednym z najtrwalszych włókien naturalnych, mimo że jest miękki w dotyku. Aby zwiększyć trwałość, jedwab często miesza się z innymi włóknami, takimi jak bawełna. Pochówki odkrywane przez archeologów często odsłaniają ludzki szkielet i niemal nienaruszone jedwabne stroje. Tak nie dzieje się z innymi włóknami. Zdolność tkaniny jedwabnej do wchłaniania wilgoci pozwala jej dobrze wchłaniać barwniki, a jednocześnie sprawia, że materiał jest oddychający. Jedwab, zwłaszcza farbowany, ma przyzwoite wartości UPF, czyli może ograniczać ilość promieni UV docierających do skóry.