Suchy zębodół a skrzep
Zwykle w miejscu usunięcia zęba tworzy się skrzep krwi. Jest absolutnie prawidłową reakcją organizmu i jest bardzo potrzebny. Stanowi warstwę ochronną nad leżącymi pod spodem kośćmi i zakończeniami nerwowymi w pustym zębodole. Ponadto skrzep zawiera komórki potrzebne do prawidłowego gojenia tego miejsca. Kiedy nie ma w nim skrzepu, zębodół wygląda na pusty albo widać kość. Pojawia się też nieprzyjemny zapach z ust i nieprzyjemny smak.
Bardzo intensywny ból, który jest charakterystyczną cechą tej przypadłości, pojawia się, gdy odsłonięte są znajdujące się pod nim kości i nerwy. Ból pojawia się w samym zębodole i wzdłuż nerwów z boku twarzy. Zębodół puchnie i staje się drażliwy. Może wypełnić się kawałkami pożywienia, co pogarsza sytuację. W przypadku suchego zębodołu ból zwykle zaczyna się od 1 do 3 dni po usunięciu zęba. Suchy zębodół jest najczęstszym powikłaniem po usunięciu zębów mądrości, czyli ósemek. Leki, które można kupić bez recepty, zwykle nie wystarczą do leczenia bólu w suchym zębodole.
Suchy zębodół a palenie papierosów
Po usunięciu zęba pewien ból i dyskomfort są absolutnie naturalne. Jednak powinien sobie z nimi poradzić lek przeciwbólowy przepisany przez dentystę lub chirurga. Z czasem ból powinien ustępować. Jeżeli wraca albo przybiera na sile, koniecznie należy skontaktować się z dentystą.
Dokładna przyczyna suchego zębodołu jest nadal badana. Naukowcy uważają, że powodem mogą być bakterie dostające się do zębodołu lub uraz w trakcie zabiegu, zwłaszcza gdy usunięcie zęba jest szczególnie trudne. Może się to zdarzyć w przypadku nieprawidłowego rozwoju lub wadliwego położenia zęba mądrości. Zjawisko to nosi nazwę zatrzymanej ósemki.
Nie wszyscy są tak samo podatni na wystąpienie suchego zębodołu. Wyższe ryzyko jego pojawienia się dotyczy między innymi palaczy. Substancje chemiczne zawarte w papierosach lub innych formach tytoniu mogą utrudniać lub spowalniać gojenie się rany. Chemikalia mogą przedostać się do niej. Ponadto ssanie papierosa, które ma miejsce podczas palenia, może spowodować przedwczesne wypłynięcie skrzepu.
Ryzyko przypadłości zwiększają też tabletki antykoncepcyjne. Duże stężenie estrogenów będące skutkiem zażywania tabletek może powodować problemy z gojeniem. Winna może być też niewłaściwa pielęgnacja rany w domu, a także infekcja zęba lub dziąseł. Obecne lub wcześniejsze infekcje w okolicy usuniętego zęba również zwiększają ryzyko suchego zębodołu.
Suchy zębodół – jak uniknąć tej przypadłości?
Czy mamy jakiś wpływ na to, czy ekstrakcja zęba zakończy się suchym zębodołem? Mamy. Przede wszystkim poszukajmy dentysty lub chirurga szczękowego z doświadczeniem w usuwaniu zębów, zwłaszcza ósemek, szczególnie dolnych. Część stomatologów decyduje się na usuwanie górnych zębów mądrości, ale z dolnymi, które są trudniejsze w ekstrakcji, wysyła pacjentów do chirurga szczękowego. Sposób usuwania zęba ma ogromne znaczenie dla późniejszego gojenia się rany.
Dbajmy o higienę jamy ustnej, myjąc zęby dwa razy dziennie i nitkując raz dziennie. Właściwa higiena jamy ustnej przed zabiegiem utrzymuje zęby i dziąsła w czystości oraz usuwa bakterie.
Jeśli palimy papierosy lub używamy innych wyrobów tytoniowych, spróbujmy rzucić albo ograniczyć palenie przed usunięciem zęba. Jeśli przyjmujemy jakieś leki, suplementy czy pijemy zioła, powiedzmy o tym dentyście. Niektóre preparaty mogą powodować problemy z krzepnięciem krwi. Być może trzeba będzie któreś z nich odstawić chwilę przed usunięciem. Bezwzględnie jednak nie wolno odstawiać jakichkolwiek leków bez konsultacji z lekarzem. Po usunięciu zęba dentysta może przepisać preparaty do nakładania na ranę, antybakteryjne płyny do płukania jamy ustnej lub żele do nakładania bezpośrednio przed zabiegiem i po nim. W przypadku osłabionego układu odpornościowego konieczne mogą się okazać antybiotyki.
Suchy zębodół a mycie
Przede wszystkim jednak my sami możemy zrobić sporo, by nie dopuścić do suchego zębodołu. Właściwa pielęgnacja domowa po usunięciu zęba pomaga w gojeniu i zapobiega uszkodzeniu rany. Co zatem robić? Po zabiegu zaplanujmy odpoczynek w tym dniu. Postępujmy zgodnie z instrukcjami dentysty co do tego, kiedy można wrócić do zwykłych zajęć. Należy unikać energicznych ćwiczeń i sportów. Pierwszego dnia po usunięciu zęba zróbmy zimne okłady na twarz. Mogą pomóc zmniejszać ból i obrzęk. O okłady i leki przeciwbólowe zapytajmy dentystę. Po zabiegu pijmy dużo wody. Unikajmy natomiast napojów alkoholowych, zawierających kofeinę, gazowanych i gorących tak długo, jak jest to zalecane. Nie pijmy przez słomkę przynajmniej przez tydzień – ssanie może spowodować wypłynięcie skrzepu krwi z zębodołu.
Przez pierwszy dzień jedzmy wyłącznie miękkie pokarmy, takie jak jogurt czy mus jabłkowy. Unikajmy gorących i bardzo zimnych płynów oraz przygryzania policzka, aż ustąpi zdrętwienie po znieczuleniu. Kolejnego dnia zacznijmy jeść pokarmy, które nie wymagają dużo żucia. Unikajmy żucia po stronie, gdzie usunięto ząb.
Po samym zabiegu można delikatnie przepłukać usta i umyć zęby, jednak przez pierwsze 24 godziny należy być bardzo ostrożnym i omijać miejsce usunięcia zęba. Po pierwszych 24 godzinach od usunięcia można delikatnie płukać usta ciepłą słoną wodą. Róbmy to kilka razy dziennie przez tydzień po zabiegu. Należy w tym celu wymieszać 2,5 ml (pół łyżeczki) soli kuchennej w 220 ml (niepełna szklanka) wody.
Nie palmy przez co najmniej 48 godzin po zabiegu i tak długo, jak to możliwe.
Karolina Kasperek
Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 47/2023 na str. 52.
fot. envato elements
